Yazan: Elaine Schmidt
Çeviren: Ümit Sözbilir
Düzenleyen: Çağla Ayaz
Özet: Yeni yapılan çalışma, beyninizin nasıl yerlere gittiğini ve aynı konumdaki başka birini nasıl izlediğini ortaya koyuyor. Bulgular, beyinlerimizin, diğer insanların kendimizle ilişkili olduğu yerleri işaretlemek için ortak bir kod oluşturduğunu gösteriyor.
COVID vakaları arttıkça, kendinizi diğer insanlardan fiziksel olarak uzaklaştırmanız hiç bu kadar önemli olmamıştı. Yeni bir UCLA çalışması, beyninizin nasıl bir yerlere gittiğini ve aynı konumdaki başka birini nasıl izlediğini ortaya koyuyor.
Nature dergisinde 23 Aralık’ta yayımlanan bulgular, beyinlerimizin, diğer insanların kendimizle ilişki içinde olduğu yerleri işaretlemek için ortak bir kod oluşturduğunu gösteriyor. Ruth ve Raymond Stotter Nöroşirürji Kürsüsü Başkanı aynı zamanda UCLA’daki David Geffen Tıp Fakültesindeki Nöroşirürji Bölümü ile Jane ve Terry Semel Sinir Bilim ve İnsan Davranışı Enstitüsünde psikiyatri profesörü olan başyazar Nanthia Suthana, “Fiziksel bir alanda önce tek başımıza sonra başkalarıyla dolaşırken beynimizin nasıl tepki verdiğini inceledik.” diyor.
Laboratuvarı beynin anıları nasıl oluşturduğunu ve hatırladığını araştıran Suthana, “Sonuçlarımız, beynimizin kendimizi başkasının yerine koymak için evrensel bir imza oluşturduğunu ima ediyor.” diye ekledi.
Suthana ve meslektaşları, nöbetlerini kontrol etmek için beyinlerine daha önce cerrahi olarak elektrotlar yerleştirilmiş epilepsi hastalarını gözlemlediler. Elektrotlar medial temporal lobda bulunuyordu, beyin merkezi belleğe bağlıydı ve GPS cihazı gibi navigasyonu düzenlediğinden şüpheleniliyordu.
Suthana’nın laboratuvarında doktora sonrası araştırmacı olan ilk yazarlardan Matthias Stangl, “Daha önceki çalışmalar, medial temporal lobdaki nöronlardan kaynaklanan düşük frekanslı beyin dalgalarının, kemirgenlerin yeni bir yerde dolaşırken nerede olduklarını takip etmelerine yardımcı olduğunu göstermiştir.” dedi ve ekledi “Bu fikri insanlarda araştırmak ve yakındaki diğer insanları da izleyip izleyemeyeceklerini test etmek istedik ancak mevcut teknoloji tarafından engellendiler.”
Suthana’nın laboratuvarı, Ulusal Sağlık Enstitüleri BRAIN Girişiminden 3,3 milyon dolarlık bir ödül kullanarak beyin elektrotlarına kablosuz olarak bağlanan bir bilgisayar içeren özel bir sırt çantası icat etti. Bu, araştırma nesnelerini bir beyin tarayıcıda hareketsiz yatmak veya bir kayıt cihazına bağlanmak yerine özgürce hareket ederken incelemeyi sağladı.
Bu deneyde, her hasta sırt çantasını giydi ve boş bir odayı keşfetmesi, gizli bir yer bulması ve gelecekteki aramalarda onu hatırlaması talimatı verildi. Onlar yürürken sırt çantası beyin dalgalarını, göz hareketlerini ve odadaki yolları gerçek zamanlı olarak kaydetti.
Katılımcılar odayı aradıkça, beyin dalgaları farklı bir düzende aktı ve her bir kişinin beyninin duvarları ve diğer sınırları haritalandırdığını düşündürdü. İlginç bir şekilde, hastaların beyin dalgaları da odanın bir köşesine oturduklarında ve başka birinin gizli noktaya yaklaşmasını izlediklerinde benzer şekilde akıyordu.
Bulgu, beyinlerimizin, bizim ve diğer insanların ortak bir ortamda nerede olduğunu izlemek için aynı modeli ürettiğini ima ediyor.
Peki bu neden önemli?
UCLA Edebiyat ve Bilim Kolejinde Psikoloji ve Henry Samueli Mühendislik Okulunda Biyomühendislik yardımcı doçenti olan Suthana, “Günlük faaliyetler, sürekli olarak aynı yerdeki diğer insanlar arasında gezinmemizi gerektiriyor. En kısa havaalanı güvenlik hattını seçmeyi, kalabalık bir otoparkta yer aramayı veya dans pistinde birine çarpmaktan kaçınmayı düşünün.” dedi.
UCLA ekibi ikincil bir bulguda, dikkat ettiğimiz şeyin beynimizin bir konumu nasıl belirleyebileceğini etkileyebileceğini keşfetti. Örneğin, hastaların beyin dalgaları gizli noktayı aradıklarında veya başka bir kişinin odaya yaklaştığına tanık olduklarında odayı keşfettiklerinden daha güçlü aktı.
Stangl, “Sonuçlarımız, belirli zihinsel durumlar altında, bu beyin dalgaları modelinin sınırları tanımamıza yardımcı olabileceği fikrini destekliyor. Bu vakada bu durum, insanların bir hedefe odaklandığı ve bir şey için avlandığı zamandı.” dedi.
İleride yapılacak araştırmalar, insanların beyin modellerinin laboratuvar dışı da dâhil olmak üzere daha karmaşık sosyal durumlarda nasıl tepki verdiğini keşfedecek. UCLA ekibi, beyin ve beyin rahatsızlıkları hakkındaki keşifleri hızlandırmak için sırt çantasını diğer araştırmacıların kullanımına sundu.
