Çeviren: Ümit Sözbilir Düzenleyen: Şule Selçuk
Avrupa Nükleer Araştırma Teşkilatı CERN’deki bu inceleme tesisi, ESA’nın JUICE görevini Güneş Sistemimizdeki en büyük gezegen için hazırlamak amacıyla Jüpiter’i çevreleyen yüksek radyasyonlu ortamın benzetimi için kullanıldı.
Uzayda uçacak tüm aday donanımların ilk önce radyasyona karşı test edilmesi gerekir. Uzay, Güneş’ten ve kozmosun dışından gelen yüklü parçacıklarla bombalanır. CERN ile yapılan bir anlaşma yörüngeye seyahatin haricinde mevcut olan en yoğun ışın demetine erişim sağlar.
ESA’nın Jüpiter’in Buzlu Uydularını Keşfetme görevi olan olan JUICE için aday bileşenlerin ilk testi geçen yıl CERN’in VESPER (Sert radyasyonlu ortamlarda Uzay Gezegeni Arama görevleri için yüksek enerjili elektron tesisi) tesisi kullanılarak gerçekleşti.
VESPER’in yüksek enerjili elektron demeti, Jüpiter’in ağır manyetik alanı içinde, Dünya’nın kendi manyetosferden milyon kat daha fazla hacme sahip olan koşulların benzetimini yaptı. Manyetosfer yoğun radyasyon bölgeleri oluşturmak için yüksek enerji yüklü parçacıkları hapseder.
2022’de fırlatılacak olan JUICE’in Callisto, Europa ve Ganymede’yi keşfetmek için bu sert radyasyon ortamına dayanması gerekiyor. Jüpiter’in uydularının buzlu yüzeylerinin altında sıvı su okyanusları olduğu düşünülüyor.
Geçen ay ESA ve CERN, mevcut iş birliği bağlarını temel alan yeni bir uygulama tutanağı imzaladı.
ESA’nın Teknoloji, Mühendislik ve Kalite Yöneticisi Franco Ongaro ve CERN Araştırma ve Hesaplama Yöneticisi Eckhard Elsen tarafından imzalanan bu yeni anlaşma, yedi yüksek öncelikli projeyi belirliyor: yüksek enerjili elektron testleri; yüksek nüfuzlu ağır iyon testleri; kullanıma hazır ticari bileşenlerin ve birimlerin değerlendirilmesi; yörünge teknolojisinin gösterimi; yüksek radyasyonlu’ ve ‘radyasyona dayanıklı’ bileşenler ve birimler; radyasyon algıçları izleyicileri ve radyasyon etkileri için dozimetreler ve benzetim araçları.
ESA’nın Elektromanyetik ve Uzay Ortamı Bölümü Güç Sistemleri Başkanı Véronique Ferlet-Cavrois, “CERN’in tünelleri ve deneysel alanları ile birlikte çalıştığı radyasyon ortamı, uzayda sahip olduklarımıza çok yakın” dedi.
Véronique Ferlet-Cavrois “Parçacıklar ve bileşenler arasındaki etkileşimin altında yatan fizik aynıdır. Bu nedenle bileşenlerin, tasarım kurallarının ve benzetim araçlarının bilgisini paylaşmak mantıklıdır. Ayrıca CERN tesislerine erişim, uzayda bulunan yüksek enerjili elektronların ve kozmik ışınların türünün benzetimini yapmamızı sağlar. Aynı zamanda, uzayda test etmek için CERN tarafından geliştirilen uçuş bileşenleri üzerinde de iş birliği yapıyoruz.” diye de ekledi.
ESA’nın Uzay Ortamları ve Etkileri bölümünün başkanı Petteri Nieminen şunları ekledi: “JUICE ile birlikte, CERN ağır enerji radyasyon testi de Neptün ve Uranüs’e yapmayı düşündüğümüz Buz Devleri görevimiz için de faydalı olacaktır. Uzay aracının bu dış gezegenlere giderken Jüpiter’in engin manyetik alanından geçmesi gerekebilir ve her iki gezegenin de kendi radyasyon bölgeleri vardır. Kozmik ışınları benzetim yeteneği, başta Athena, LISA ve JUICE olmak üzere Dünya yörüngesinin ötesine geçen çok sayıda göreve yardımcı olur. Ayrıca, ağır iyon kozmik ışınlarının astronotların DNA’sı üzerindeki radyobiyolojik etkilerini incelemek için uzay uçuşu ve araştırmasına büyük bir ilgi duyuluyor. Ayrıca CERN ile iş birliği içinde geliştirilen radyasyon benzetimleri, tüm ESA görevleri için uzaysal ortam özelliklerinin belirlenmesine yardımcı oluyor.”
Haberin Aslı: https://phys.org/news/2019-08-cern-simulating-jupiter.html
