AstronomiFizik

Evrendeki En Eski Işık Evrenin Yaşını Doğruluyor

Çeviren: Ümit Sözbilir                   

Düzenleyen: Nergiz Kaşka

Özet: Şili’deki Atacama Kozmoloji Teleskobuna ait gözlemleri kullanan araştırmacılar, evrenin yaşının 13,8 milyar yaşında olduğunu doğruladı.

Evren sizce kaç yaşındadır? Astrofizikçiler bu soruyu onlarca yıldır tartışıyorlar. Son yıllarda yapılan bazı ölçümler ile evrenin bilinen yaşından -13,7 milyar- yüz milyonlarca yıl daha genç olabileceğini öne sürdü. Stony Brook Üniversitesinden Doç. Neelima Sehgal’in de içinde olduğu uluslararası bir astrofizik ekibi tarafından bir dizi makalede yayımlanan yeni araştırma, evrenin yaşının yaklaşık 13,8 milyar yaşında olduğunu gösteriyor. Şili’deki Atacama Kozmoloji Teleskobu (ACT) gözlemlerini kullandıklarında, bulgular aynı eski ışığın Planck uydu verilerinin ölçümleriyle de eşleşiyor.

ACT araştırma ekibi, yedi ülkedeki 41 kurumdan bilim insanlarının uluslararası iş birliğidir. Doç. Sehgal önderliğindeki Fen Edebiyat Fizik ve Astronomi Bölümünden Stony Brook ekibi, kozmik mikrodalga arka planını (CMB) analiz etmede önemli çalışmalara imza atmışlardır.

Doç. Sehgal gazetelere yaptığı açıklamada, “Stony Brook liderliğindeki çalışmalarda, evrenin ‘bebeklik fotoğrafı’nın görüntüyü bozan zaman ve mekânın aşınmasını ve yıpranmasını ortadan kaldırarak orijinal durumuna geri döndürüyoruz.” dedi ve ekledi: “Sadece bu keskin bebek fotoğrafını veya evrenin resmini görerek evrenimizin nasıl doğduğunu daha iyi anlayabiliriz.”

Doç. Sehgal yaptığı açıklamada, evrenin bebeklik zamanlarının en iyi görüntüsünü elde etmenin bilim insanlarının evrenin kökenini, Dünya’nın neresinde olduğumuzu, gök adaları, nereye gittiğimizi, evrenin nasıl sona erebileceğini ve bu sonun ne zaman meydana gelebileceğini daha iyi anlamalarına yardımcı olacağını söyledi.

ACT ekibi, evrendeki en eski ışığı ölçerek evrenin yaşını tahmin ediyor. Buna rağmen diğer bilimsel gruplar evrenin yaş tahminlerini yapmak için gök ada ölçümleri yaparlar.

ACT tarafından çekilen evrendeki en eski ışığın yeni görüntüsünün bir bölümü. Bu bölüm, 20 milyar ışık yılı boyunca bir alanı temsil ediyor ve gökyüzünün ayın genişliğinin 50 katına denk gelen bir boyutla kapsıyor. Büyük Patlamadan 380.000 yıl sonra yayılan ışık, kutuplaşmaya göre değişir (daha kırmızı veya daha mavi renklerle temsil edilir). Astrofizikçiler, evren yaşı için yeni bir tahmin hesaplamak için bu değişimler arasındaki boşluğu kullandılar. (Kaynak: ACT İş Birliği)

Evrenin yaşına ilişkin yeni ACT tahmini, evrenin standart modeli ve Planck uydusu tarafından yapılan aynı ışığın ölçümleri ile sağlanan tahminle eş sonuçlar sunar. ArXiv.org’a gönderilen bulgularla ilgili yeni makalelerden birinin ilk yazarı olan Simone Aiola: “Bu sonuçlar, astrofizik topluluğunda devam eden bir tartışmaya yeni bir dokunuş katıyor.”

Aynı zamanda Flatiron Enstitüsünün New York’taki Hesaplamalı Astrofizik Merkezinden bir araştırmacı olan Aiola: “Şimdi Planck ve ACT’nin ortak olarak kabul ettiği bir cevap bulduk. Bu zor ölçümlerin güvenilir olduğu gerçeğinden bahsediyor.” diyor.

2019’da gök adaların hareketlerini ölçen bir araştırma ekibi, evrenin Planck ekibinin tahmin ettiğinden yüz milyonlarca yıl daha genç olduğunu hesaplamıştı. Bu tutarsızlık, evren için yeni bir modele ihtiyaç duyulabileceği ve ölçüm kümelerinden birinin yanlış olabileceği endişelerini doğurdu.

Evrenin yaşı, kozmosun ne kadar hızlı genişlediğini, Hubble sabiti tarafından ölçülen bir sayı olduğunu da ortaya koyuyor. ACT ölçümleri Hubble sabitinin 67,6 (km/s)/mpc olduğunu göstermektedir. Bu, Dünya’dan 1 mpc (yaklaşık 3,26 milyon ışık yılı) uzakta olan bir nesnenin, evrenin genişlemesi nedeniyle saniyede 67,6 kilometre hızla bizden uzaklaştığı anlamına gelmektedir. Bu sonuç, Planck uydu ekibi tarafından verilen 67,4 (km/s)/mpc olan bir önceki tahminle hemen hemen aynıdır.Ancak gök adaların uzaklaşma ölçümlerinden çıkarılan 74 (km/s)/mpc değerine kıyasla daha yavaştır.

ArXiv.org‘a gönderilen bir başka makalenin ilk yazarı Cornell Üniversitesinden Steve Choi: “Herhangi bir değer için özel bir tercihim yoktu -şu ya da bu şekilde ilginç olacaktı.” diyor. “Planck uydu ekibinin tahminine göre bir genişleme oranı buluyoruz. Bu bize evrenin en eski ışığının ölçümlerinden daha fazla güven veriyor.”

ACT gözlem yapmaya devam ettikçe gök bilimciler CMB hakkında daha net bir resme ve evrenin ne kadar zaman önce başladığına dair daha kesin bir fikre sahip olacaklar. ACT ekibi ayrıca bu gözlemleri standart kozmolojik modele uymayan fizik belirtileri için de inceleyecektir. Bu tuhaf fizik, CMB’nin ölçümlerinden ve gök adaların hareketlerinden kaynaklanan evrenin yaş ve genişleme oranı tahminleri arasındaki uyuşmazlığı çözebilir.

Yoluyla
https://news.stonybrook.edu/newsroom/new-research-of-oldest-light-confirms-age-of-the-universe/

Ümit Sözbilir

Sorgulamayı seven bir doktora adayı, yüksek enerji fizikçisi, astronomi sevdalısı, çevre fizikçisi, kitap kurdu, bilmeden konuşmayan. https://www.cern.ch/usozbili

Bir yanıt yazın

Başa dön tuşu