Yazan: Asya Demirkol
Düzenleyen: Ümit Sözbilir
Özet: Astronot olmak oldukça zorlayıcı ama bir o kadar da keyifli bir iştir. Herkesin hayal ettiği ama çok az insanın varabildiği bir varış noktasıdır. Astronot olmak için gereken özellikler, sonradan kazanılabilir. Ancak bunun için çok çalışılması ve zorluklarla dolu bir yolun geçilmesi gerekir.
Astronotluk belki de bu dünyadaki en zor ve en keyifli mesleklerden bir tanesi. Çoğu insan henüz küçük bir çocukken astronot olmayı, uzayın karanlık sularında özgürce süzülüp bir kahraman gibi hissetmeyi istemiştir. Ancak her güzel şeyin, ulaşılmak için çıkılması gereken zorlu bir merdiveni vardır. Hele ki söz konusu astronotluksa, çok daha fazla zorluk ve fedakârlık gerekir. Bu nedenledir ki NASA 2017 yılındaki astronotluk seçmelerinde, astronot olmak için başvuran 18.300 kişiden sadece 12 kişiyi seçmiştir [1]. Peki, bu mesleği bu kadar zor yapan ne? Uzaya çıkmak için gerekli psikolojiye ve fiziksel yetiye herkes sahip olabilir mi? İşte, çocukluk hayalini hala kovalayanlar için küçük bir yol rehberi!
Astronot Olmak İsti̇yorsanız Bunu Bi̇li̇m İçi̇n Yapmalısınız
Günümüz dünyasında hemen hemen herkes, astronotluk mesleğinin yapılabilmesi için; mühendislik, temel bilimler (matematik, fizik, kimya, biyoloji) ve bilgi teknolojileri alanında en az lisans derecesinde eğitim almış olmanın, yeterli fiziksel özelliklere sahip olmanın ya da pilotluk için başvuranların en az 1000 saatlik uçuş deneyiminin olmasının gerektiğini biliyor. Peki, astronotluk sadece bunlardan mı ibaret? Göz alıcı bir öz geçmiş, profesyonel sporcuları kıskandıracak sağlamlıkta bir vücut veya 4 dil bilmek, bunun sonucunda da uzaya çıkmak sizi gerçekten bir astronot yapar mı? Cevap koskocaman bir “Hayır!”. Kulağa garip gelse de uzaya çıkan herkes astronot olarak nitelendirilemez çünkü astronotluk uzaya çıkmaktan çok daha büyük bir anlam içerir.
Astronot olmak, cesaret gerektiren ve maceralarla dolu bir iştir. Ancak astronotlar maceraperest oldukları için bu işi seçmezler, onlar kâinatı keşfetmek ve bilimin ilerlemesinde basamak olmak için uzaya çıkmaya gönüllü olurlar. Eğer astronot olmak istiyorsanız, bunu bilim ve insanlık için yapmalısınız. Çünkü astronotlar gerçekten de öyle yapıyor. Örneğin Uluslararası Uzay İstasyonunda (ISS), her gün yüzlerce deney yapılır. Bunun sebebi, ISS’nin yer çekimsiz bir ortam olmasından kaynaklanır. Böylesine bir ortam, Dünya’da yapılamayan pek çok deneyi yapmak için mükemmel bir laboratuvar olanağı sunar. Bu nedenle astronotlar, ISS’de uzay yürüyüşü yapmanın yanı sıra her alanda kolaylık sağlayacak teknolojilere ön ayak olan oldukça önemli deneylerden sorumludur.
Dünyanın en deneyimli ve başarılı astronotlarından birisi olan Chris Hadfield, uzay istasyonundaki deneyler hakkında şöyle diyor;
Yörüngede dolaşan bu dev laboratuvarda çalışmak büyük bir sorumluluk ve onurdur. Uzayın elverişsiz ortamında yaşamı mümkün kılma çabaları sırasında, sıcaklık düzenleyici iç çamaşırlarından mekik yakıt pompası teknolojisine dayanan kalp pompalarına kadar binlerce faydalı yan ürün ortaya çıkmıştır. Uzayda yaptığımız bilimsel çalışmaların somut faydaları ve ürünlerin tarımdan tıbba ve robotiğe kadar pek çok alanı etkilemiştir.
Bir Astronottan Hayat Dersleri- Chris Hadfield (sf: 202)
Hi̇ç Ki̇mse Doğuştan Astronotluk Beceri̇leri̇ne Sahi̇p Olarak Doğmaz
Astronot olmak hakkında genel bir yanılgı vardır ki, o da bir kişinin astronot olabilmesi için belli özelliklere sahip olması gerektiğidir. Ancak bu tamamıyla yanlış bir kanı. Hiç kimse astronot olmak için gerekli kabiliyetlere sahip olarak doğmaz. Astronot olmak için gereken özellikler sıkı bir şekilde çalışılarak kazanılır. İşte burada astronotluk için en büyük koşul ortaya çıkıyor; sıkı çalışmak ve vazgeçmemek. Bunun için de hayatınızın büyük bir bölümünü çalışmaya ve pratik yapmaya ayırmanız gerekiyor. Yani zamanınızın büyük bir kısmı Dünya’da benzetimlerle geçiyor.
Gerçekten de astronotlukla ilgili en ilginç şey, astronotların aslında uzaydan daha çok Dünya üzerinde çalışmaları ve vakit geçirmeleridir. Örneğin NASA astronotları için eğitim süreci 2 yıl sürer. Ancak kalkışa hazırlık, simülasyonlar, sağlık testlerinden geçme gibi pek çok durum ile bu süre 7 yıla kadar uzayabilir. [2]
Başarılı bir NASA astronotu olan Anne McClain bu konu hakkında şöyle diyor:
Gerçek şu ki biz astronotlar Dünya’da uzayda olduğumuzdan daha çok vakit geçiriyoruz. Neyse ki, uzaya çıkmak için antrenman yapmak hayal edebileceğim en iyi ikinci iş. Çalışmalarımızın her bir günü birbirinden farklı oluyor. Uçuş benzetimlerine katılıyoruz, Ay görevi için yeni ekipmanları hazırlıyor ve test ediyoruz, görev kontrolde oturup yörüngedeki mürettebatla konuşuyoruz, jet uçuruyor ve suyun altında uzay yürüyüşü için pratik yapıyoruz. Bunların hepsi Houston’daki Johnson Uzay Merkezi’nde gerçekleşiyor ama elbette bazen yolculuk yapmamız gerekebiliyor. Dünyanın farklı yerlerindeki farklı kültür ve ırktan insanlarla bir arada oluyoruz. Ve evet, bazense bir toplantıdan sonra oturup sıkıcı notlar hazırlayabiliyoruz. Her zaman heyecanlı ve gösterişli olmuyor. [3]
Bu nedenle astronotluk seçmelerine başvurmadan önce “Bende bu özellikler var mı?” yerine “Bu özellikleri kazanabilmek için yeterince çalışacak mıyım?” diye sormalısınız.
Astronot Olmak İçi̇n Bazı Şeylerden Feragat Etmeli̇si̇ni̇z
Astronot olup uzayın derinliklerinde süzülmek ve gezegenimize uzaydan bakmak her ne kadar nefes kesici de olsa, astronotluk dünya üzerindeki en tehlikeli işlerdendir. Özellikle uzun süreli uzay yolculukları sırasında feci kazaların yaşanma ihtimalinin %50’si kalkıştan sonraki ilk 10 dakikada gerçekleşir. Kapsülde kadar çok sayıda karmaşık sistem birbiriyle etkileşim halindedir ki tek bir değişkenin değiştirilmesi bile dev bir dalga yaratabilir ve bu yüzden de fırlatma için çok uzun ve yoğun bir eğitim alınır. [4] 
Kalkışlardaki bu tehlike, astronotlar için bilindik bir durumdur. Her astronot kalkış ve iniş sırasında kazaların yaşanabileceğini, hatta hayatlarını kaybedebilecek olma ihtimalini göze alarak uzaya gider. Bu nedenle de kalkışlardan önce astronotların vasiyetlerini hazırlamaları istenir. Evet, kulağa oldukça korkutucu geliyor; ancak astronot olmak tüm olasılıkları kocaman bir havuza koyup ‘sıradaki ölümcül tehlike ne?’ diye düşünmekten ibarettir. Dolayısıyla olabilecek en kötü ihtimali düşünmeli ve buna göre bir strateji oluşturmalısınız. Aynı şey sevdikleriniz için de geçerlidir. Siz ISS’de görevdeyken eğer bir sevdiğinize zarar gelir veya bir yakınınız ölürse; ilk kime haber verileceği, ailenizden kimlerin aranacağı ve ne yapılacağı da konuşulur. Sonuçta 400 km yukarıdan hiçbir şey yapamazsınız, bu nedenle tek seçeneğiniz görev kontroldeki arkadaşlarınıza güvenmek ve sabırla beklemek olur.
Fedakârlık göstereceğiniz bir diğer nokta ise, sağlığınız. Uzaya çıkmak ve uzayda uzun süre yaşamak insan vücudunda bazı değişiklikler yaratır. Açık konuşmak gerekirse bu değişiklikler pek de iç açıcı değildir. Yer çekimsiz ortamdan dolayı kemik erimesi, geçici körlük, boyun kısalması, kanın başta toplanması, bir insanın alması gereken ortalama radyasyon miktarından çok daha fazla bir oranda radyasyona maruz kalmak gibi durumlar sağlığınızı tehdit eder. Bu yüzden bu sonuçları da göze almanız gerekir.
Eğer astronot olmak istiyorsanız, bunun zorluklarla dolu dik bir yokuş olduğunu unutmayın. Ancak bu sizi korkutmasın, eğer hayalleriniz için gerekli cesaret ve çalışma azmine sahipseniz, bu yokuşu büyük bir keyifle aşabilirsiniz. Unutmayın ki yıldızlara giden yol mücadelelerden ibarettir.
