Çeviren: Gülsüm Kozan
Düzenleyen: Ümit Sözbilir
Özet: Zika virüsü, Flaviviridae virüs (sarıhumma) familyasının ve Flavivirus cinsinin bir üyesi. İnsanlara sivrisineklerden ve cinsel yoldan geçer ve Zika ateşi veya Zika hastalığı olarak bilinen hastalığa neden olur. Zika hastalığının henüz bir tedavisi yok. Fareler üzerinde aşı çalışmaları yürütülüyor. Koruyucu tedavi yönünde olumlu sonuçlar elde ediliyor.
13 Temmuz’da Cell‘de yayınlanan yeni bulgulara göre iki deneysel aşı, hamile farelerden fetüse Zika virüsü aktarımını sınırlandırabilir, Zika virüsüyle tetiklenmiş plasental hasarı ve cenin ölümünü önleyebilir. Ulusal Sağlık Enstitülerinin (NIH) bir parçası olan Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsünden (NIAID) bilim insanları; Louis’deki Washington Üniversitesi Tıp Fakültesi; Teksas Üniversitesi Tıp Şubesi (UTMB); ve diğer ortaklar araştırmayı yürütmüştür. UTMB tarafından geliştirilen bir canlı-zayıflatılmış aşı adayını ve Moderna biyoteknoloji şirketi tarafından geliştirilen bir mRNA aşı adayını test ettiler.
Zika virüsü genellikle çocuklarda yahut yetişkinlerde önemli hastalığa sebep olmamasına rağmen, enfekte olmuş hamile kadın cenine aktardığında ciddi doğum sorunlarına yol açabilir. Şu anda, Zika virüsü hastalığını ya da doğuştan gelen Zika Sendromunu önleyecek ya da tedavi edecek bir tedavi yöntemi veya aşı bulunmuyor fakat birçok aşı, klinik insan deneylerinde ilerleme gösterdi.
Son çalışma, deneysel Zika virüsü aşıları tarafından sağlanan korumayı göstermek için yapılmış ilk hayvan model çalışmasıdır ve dişi fareler enfekte değilken ve hamile olmadan önce uygulanmıştır. Araştırmacılar, hamile olmayan 20 fareye 28 gün arayla mRNA aşı adayından iki enjeksiyon verdiler ve aynı zaman dilimlerinde hamile olmayan başka 20 fareye plasebo enjeksiyon verdiler. Başka bir grup, 11 fareden oluşan kontrol grubuna plasebo enjeksiyonu yapılırken 18 dişi fareye canlı-zayıflatılmış aşı ile tek bir aşılama yapıldı. Müteakip testler, mRNA deneysel aşı ya da canlı-zayıflatılmış aşı yapılan farelerin kanlarında Zika virüsüne karşı yüksek seviyede nötralize edici antikor bulunduğunu açığa çıkardı.
Sonra, bütün dişi fareler zika virüsüyle eşlendi ve enfekte edildi. Bir hafta sonra, bilim insanları birçok aşılanmış farenin cenininde anneden Zika virüsü bulaştığına dair kanıt bulamadılar. Bu enfekte edilen fareler, plasebo alan farelerle karşılaştırıldığında maternal, plasental ve fetal dokularda Zika virüsü RNA seviyesinde belirgin azalma gösterdi, fetal ölüm ve plasental hasara karşı korumayla sonuçlandı. Bu veriyle birlikte, deneysel aşıların farelerin rahimlerinde Zika virüsünün aktarımını kısıtlandırdığı gösterildi. Deneysel aşıların daha fazla denenmesi gerektiğini söyleyen yazarlar, insanlardaki doğuştan Zika sendromunu önleyici bir aşı olarak halk sağlığında aşının kritik bir ihtiyaç olduğunu dile getirdiler.
