İnsan Zekâsı Artık Daha Az Gizemli
Yazan: Rodrigo Quian Quiroga
Çeviren: Elif Kanber
Düzenleyen: Esranur Maral
Özet: Nörobilim uzmanları, hatıraları depolama yolunun insan zekâsını diğer hayvanlara üstün tutan anahtar durum olduğunu iddia eden son 50 yılın nörobilimsel görüşünü bozacak bir araştırma yayımladı.
Daha önceleri hafıza için kritik olan, beynin hipokampus bölgesinde yer alan, farklı nöral gruplar tarafından depolanmaya olanak sağlayan ve bu şekilde hatıraların birbirine karışmasını engelleyen şeyin patern ayrımı olduğu düşünülüyor ve yayımlanıyordu
Leicester Üniversitesi Nörobilim Direktörü, 15 yıllık araştırmasının ardından insan hipokampusunde patern ayrımının tam tersinin olduğunu düşünüyor. İddiasına göre hatıraları, hayvanlardaki tanımın aksine aynı nöral gruplar depoluyor. Bu araştırmanın sonuçları, insan zekâsını karakterize eden “soyut düşünmeye” dair belirli bağlamsal ayrıntılardan yoksun nöral açıklamalara kadar uzanıyor.
Leicester Üniversitesi Nörobilim Sistemleri Yöneticisi Profesör Rodrigo Quian Quiroga açıklıyor: “Herkesin beklediğinin aksine, bireysel nöronların etkinliklerini kaydederken patern ayrımının alternatif bir modelinin hatıralarımızı depoladığını keşfettik.”
“Patern ayrımı, hipokampuste anı karışmasını engelleyen temel bir nöral kodlama ilkesidir. Patern ayrımının varlığı farklı hayvan türlerinden elde edilen sayısız teorik, hesaplamalı ve deneysel bulgularla desteklenmektedir ancak bu bulgular hiçbir zaman insanlarda doğrudan görülmemiştir. Önceki insan araştırmalarında bulgular elde edilirken fMRI (fonksiyonel manyetik tınlaşım görüntüleme) kullanılıyordu ve bu, bireysel nöronların etkinliklerini kaydetmeye uygun değildi. Şaşırtıcı bir şekilde, bireysel nöron etkinliğini olduğu gibi kaydedebildiğimizde diğer hayvanlarda olduğu söylenenden tamamen farklı bir şey bulduk. Bu, insan zekâsının temel taşı olabilir.”
İnsan hipokampusunde patern ayrımı olmaması çalışması iddia ediyor ki diğer türlerle karşılaştırıldığında anı kodlamadaki yapı ayrımı eksikliği, genelleme ve yaratıcı düşünme gibi insanlara özel bilişsel yetilerin açıklanmasında büyük çıkarımlara yol açacak ana bir farklılıktır.
Profesör Quian Quiroga’a göre insanlarla hayvanlar arasındaki davranışsal karşılaştırmaların ötesine gitmeliyiz, beynimizde bilişsel işleyişlerin özel ve geniş dağarcığını yücelten şeyin ne olduğunu sorgulayan mekanik içgörünün daha fazlasını araştırmalıyız. Özellikle, onun iddiasına göre beyin boyutu veya nöron sayısı farkı tek başına açıklayamaz. Örnek verecek olursak şempanze ve insan beyninde karşılaştırılabilecek sayıda ve türde nöron bulunur ve her iki tür de aşağı yukarı aynı anatomik yapıya sahiptir. Bu nedenle nöronlarımız, en azından bazıları bir şeyleri tamamen farklı yapıyor olmalı ve bu tür bir fark, anılarımızı nasıl sakladığımıza göre belirlenir.