Yazan: Laura Arenschield
Çeviren: Arda Durer
Düzenleyen: Esranur Maral
Özet: Araştırmacılar, Antarktika’daki buzul erimesinin hâlâ kritik olduğunu fakat değişen koşullara göre yavaşladığını veya hızlandığını belirtiyor.
Antarktika’da buzullar eriyor ve dünyadaki denizlerin su miktarını çok fazla artırıp deniz seviyelerinde yükselmelere neden oluyor. Ancak 20 yıllık uydu verilerini de içeren yeni bir çözümlemeye göre, bu erime bilim insanlarının daha önce düşündüğü kadar doğrusal ve tutarlı değil.
NASA’nın uydu sisteminden alınan alan verilerine dayanan çözümleme, Antarktika’daki buzun her yıl farklı oranlarda eridiğini gösteriyor. Bu da bilim insanlarının yaklaşmakta olan deniz seviyesindeki yükselişi tahmin etmek için kullandıkları modellerin yeniden değiştirilmesinin gerekebileceği anlamına geliyor.
Ohio Eyalet Üniversitesinde İnşaat, Çevre ve Jeodezik Mühendisliği öğretim üyesi ve çalışmanın başyazarı Lei Wang, “Buz tabakası sabit bir hızla değişmiyor yani doğrusal bir değişimden daha karmaşık.” dedi ve ekledi, “Daha dinamik erimiş maddenin hızı zamana bağlı olarak değişiyor.”
Araştırma Geophysical Research Letters’de yayımlandı ve Amerikan Jeofizik Birliğinin aralık ayındaki toplantısında sunuldu.
Araştırmacıların çözümlemesi; okyanusları, yer altı suları ve buz tabakalarındaki değişiklikleri ölçen iki uydudan oluşan bir görev olan NASA’nın GRACE (Kütle Çekimi Kurtarma ve İklim Deneyi) verilerine dayanmaktadır.
Deniz seviyesinin yükselmesini öngören modeller genellikle buzun Antarktika ve Grönland’daki dünyanın en büyük buzullarından yola çıkılarak tutarlı bir oranda eridiği varsayılarak kurgulanır.
Ancak bu çözümleme, Antarktika’daki buz tabakasının buz kütlesinin mevsime ve yıla bağlı olarak değiştiğinden bu modellerin olabildiğince güvenilir olmadığını buldu. Örnek olarak bir yıl süren aşırı kar yağışı Antarktika’daki buz miktarını artırabilir. Atmosferdeki, çevredeki veya okyanustaki değişiklikler bunu bir yıl daha azaltabilir.
Wang, genel olarak Antarktika’daki buz hacminin azaldığının altını çizdi. Ancak bir çizgi grafiğindeki düşüş trendi belirli bir zaman diliminde ne olduğuna bağlı olarak ani artışlar ve inişlere bağlı olarak değişebilir.
Wang ve diğer araştırmacılar bu değişiklikleri anlamak için Antarktika üzerindeki uydular ile kıtadaki buz arasındaki kütle çekimi alanı verilerini değerlendirdiler. Buz kütlesindeki değişiklikler -ya büyük kar yağışlarından dolayı artar ya da erimeden dolayı azalır- bu kütle çekimi alanını değiştirir.
Örneğin 2016’dan 2018’e kadar Batı Antarktika’daki buz tabakası, büyük bir kar nedeniyle aslında biraz büyüdü. Yine de aynı dönemde Doğu Antarktika’daki buz tabakası erimeden dolayı küçüldü.
Wang, “Antarktika’daki buz erimesinin önemli bir sorun teşkil etmediğini söylemiyorum, erime hâlâ çok şiddetli. Antarktika’nın tamamı çok hızlı bir şekilde buz kütlesi kaybediyor. Bu sadece bir zaman-oran problemidir ve deniz seviyesinde değişimi öngören modellerimiz bunu yansıtmalıdır.” dedi.
Ohio State Byrd Küresel ve İklim Araştırma Merkezi Yöneticisi Ian Howat da bu çözümleme üzerinde çalıştı.
