Yazan: Shea Swenson
Çeviren: Beyza Hacıoğlu
Düzenleyen: Ümit Sözbilir
Özet: Genomu düzenlenmiş sığırlar iklim değişikliğine dayanacak şekilde yetiştirildi ve yavruları et üretiminde kullanılacak.
2022 yılının mart ayının başlarında, et üretiminde kullanılmak için genomu düzenlenmiş sığırlar, FDA1 tarafından onaylandı. Son derece pürüzsüz ve kısa kıllara sahip olan bu sığırlar, iklim değişikliği göz önünde bulundurularak yetiştirildi. Bu özelliklerin hayvanların sıcak havayla daha etkili bir şekilde başa çıkmasına katkı sağladığı söyleniyor.
Belirli özelliklere sahip hayvanları yetiştirmek için kullanılan CRISPR adlı bir genom düzenleme yöntemi kullanılarak PRLR-SLICK olarak bilinen sığır ırkı geliştirildi. Farklı organizmalardan alınan genetik materyal kullanılarak doğada var olmayan bir bitki veya hayvan üretimi yapılması anlamına gelen genetiği değiştirilmiş organizmaların (GDO) aksine gen düzenleme, bir türde hâlihazırda bulunan genleri kullanır ve kuramsal olarak bir organizmanın sahip olduğu doğal üreme sürecini değiştirmez.
FDA, yalnızca et verim kabiliyeti için yetiştirilen ve süt verim kabiliyeti düşük olan sığırlar kasıtlı genomik değişikliğinin (IGA) herhangi bir güvenlik endişesine yol açmadığına karar verdikten sonra bu sığırların tanıtılması kararını “düşük riskli” olarak belirledi. Yakın zamanda bir güvenlik incelemesi daha olması bekleniyor. Genetiği değiştirilmiş sığır eti, iki yıl gibi kısa bir süre içinde raflarda yerini alabilir.
Bir basın açıklamasında FDA, IGA’ların “moleküler teknolojiler kullanılarak bir hayvanın genomunda farklılık oluşturan değişiklikler” olduğunu açıkladı. Successful Farming’e2 göre, Minnesota’daki Acceligen adlı bir “hassas yetiştirme” şirketi, pürüzsüz kürklü sığırları üretmek için CRISPR tekniğini kullanmaktan sorumludur. Bununla birlikte, bu durum teknolojinin inekler üzerindeki ilk kullanımı değildir. 2020’de UC Davis’teki araştırmacılar, %75 erkek yavru üretmek üzere tasarlanmış Cosmo isimli bir inek yetiştirmek için CRISPR teknolojisini kullanmışlardır.
Geçmişte FDA; somon, keçi, tavuk, tavşan ve domuzlardaki benzer genetik değişiklikleri onayladı. Buna karşın PRLR-SLICK sığırlar resmî olarak “uygulanabilirliği için düşük riskli belirlenme”[3] unvanı alan ilk sığırlardır. Bunun anlamı FDA, geleneksel olarak yetiştirilen sığır ile genomu düzenlenmiş sığır arasında son ürün (et) açısından uygulamada bir farklılık olmadığını kabul etmiştir.
Doğuştan pürüzsüz kürk özelliğine sahip bazı sığırlar ile genetiği düzenlenmiş sığırlar aynı özelliklere sahip diğer sığırlarla -söz konusu tüketici olduğunda- aynıdır. FDA, “Üstelik, doğal bir pürüzsüz kürklü sığırdan elde edilen yiyecek ile genetiği değiştirilmiş olan sığırdan elde edilen yiyecek aynıdır.” demiştir.
FDA, güvenlik kararına ulaşmak için geliştirici tarafından sağlanan genomik verileri ve diğer bilgileri gözden geçirmiştir.
FDA’nın Veteriner Merkezi Müdürü Steven Solomon, basın açıklamasında kararın büyük ihtimalle gelecekteki gen düzenlemesinin önünü açacağını söyledi. “Kararımızın, diğer geliştiricileri FDA’nın bu hızla gelişen alandaki risk belirlemesi için hayvan biyoteknoloji ürünlerini öne çıkarmaya teşvik etmesini ve düşük riskli IGA’ları içeren hayvanların pazara daha verimli bir şekilde ulaşmasının yolunu açmasını bekliyoruz.”
PRLR-SLICK sığırlarını kullanmayı düşünen çiftçilerin FDA’ya kayıt yaptırmaları gerekmeyecektir.
[1] Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi
[2] “Başarılı Çiftçilik” anlamına gelen bir Amerikan dergisi.
[3] FDA’ın düşük riskli ürünler için kullandığı ancak piyasaya sürülmeden önce yasal düzenleme, inceleme ve izin gerektirmeyen bir adlandırma.
