Çeviri ve Düzenleme: Şule Selçuk & Burak Çankaya
Revizyon: Şule Selçuk
Yıldızlararası filmi dünyanın tam olarak küresel ısınma yüzünden mahvolduğunu göstermese de gezegenimizin ve atmosferimizin bir gün bize düşman olabileceğini göstermesi açısından zihin açıcı bir filmdir. Küresel ısınma son on yılda büyük bir oranda artış gösterdi. Aslında son 50 yılda dünyanın küresel sıcaklığı %3 arttı. Atmosfere kirlilik yüzünden salınan karbon dioksit atmosfer üzerinde adeta bir örtü oluşturuyor. Küresel ısınma ekosistemleri, hava düzenlerini ve diğer çeşitli faktörleri bozan bir grup olaylar zincirine sebep olabilir. Hepimizin geleceğimizi şekillendirmede bir rolü vardır.
Başka bir gezegende kolonileşmek zorunda kalmayalım diye işte 35 tane yaygın, uygulanabilir ve küresel ısınmayı durduracak ya da önleyecek basit yol.
1. Normal Akkor Telli Lambayı Kullanmayın: Normal lamba yerine kompakt flüoresan ampulleri (CFL) kullanın. Bunlar sıradan lambalardan %70 daha az enerji harcıyorlar ve daha uzun ömürlü oluyorlar.
2. Arabanızı Daha Az Sürün ya da Ortaklaşa Kullanın: Daha az araba sürerek sadece yakıttan tasarruf etmiyorsunuz aynı zamanda küresel ısınmayı da azaltamaya yardımcı oluyorsunuz. Ayrıca ortaklaşa araba kullanma gibi diğer olasılıkları da bir düşünün. Eğer aynı civarda yaşadığınız meslektaşlarınız varsa birlikte gidebilirsiniz. Markete yürüyerek ya da bisiklet kullanarak gidebilirsiniz. Her ikisi de iyi birer egzersizdir. Kirliliğe sebep olan en büyük dumanlar petrol ve benzinden kaynaklanıyor. Bunların tüketimini azaltmak enerji atıklarını azaltmada iyi bir adımdır.
3. Azaltın, Yeniden Kullanın, Geri Dönüştürün: Yeni ürünler almamaya çalışın ya da çok az atıklara sebep olacak miktarda kullanın. İhtiyacınız varsa bile çevre dostu ürünlerden alın. Basitçe her zamankinden daha fazla tasarruf edin.
Şişeleri, plastik kapları ve marketlerden aldığınız diğer eşyaları yeniden kullanın. Su şişelerini, yoğurt kaplarını, torba bağlarını ve diğer ürünleri tekrar kullanmak dışarıda olup bitenin bilincinde olduğunuz anlamına gelir. Böylece aynı işlevi görecek diğer eşyaları satın almak durumunda kalmayacaksınız. Tek kullanımlık ürünleri başka bir şekilde tekrar kullanın. Onları öylece çöpe atmayın.
Gereksiz kâğıdı, şişeyi vs. geri dönüşüme atmak çok güzel bir tasarruf biçimidir. Eğer mümkünse masaları, mobilyaları ve diğer eski ürünleri de atık sahalarını temiz tutmak amacıyla ileri dönüşüm yapın. Kâğıttan alüminyum folyoya, gazeteden konserve kutularına kadar istediğiniz her şeyi geri dönüştürebilirsiniz. Geri dönüşüm yaparak katı atık sahalarını da azaltmaya yardımcı olabilirsiniz.
4. Güneş Enerjisini Kullanın: Çoğu insan enerjiyi verimli kullanan güneş enerjisi modasını yakaladı. Güneş panellerini kurdurmak bugün rahatlıkla mümkün ve mevcuttur. Devlet kurumları ve enerji şirketlerinin verdiği teşvik ve indirimlerle güneş enerjisi incelenecek bir şey haline geliyor.
5. Enerji Tasarruflu Cihazlar Kullanın: Hep enerji tasarrufu yapan ürünlerden alın. Bu faturanızda epey tasarruf etmenizi sağlayacaktır. Enerji tasarruflu ürünler enerjiden ve paradan tasarruf etmenize ve karbon ayak izinizi azaltmaya yardımcı olur.
6. Atığı Azaltın: Katı atık sahaları metan ve diğer sera gazlarının yayılmasında başlıca etkenlerdendir. Atık yakıldığında, küresel ısınmaya sebep olabilecek zehirli gazlar atmosfere salınır. Eski ürünleri yeniden kullanma ve geri dönüştürme sıfırdan ürün üretmekten daha az enerji kullandığı için karbon ayak izinizi azaltır.
7. Sıcak Suyu Daha Az Kullanın: Evinizde enerji tasarruflu şofben ve bulaşık makinesi kullanın. Kıyafetleri sıcak suda değil soğuk veya ılık suda yıkayın. Sık sık duş almaktan kaçının ve daha az sıcak su kullanın. Böylece gerekli enerjiyi üretebilmek için enerji tasarrufu yapacaksınız.
8. Çok Paketli Ürünlerden Kaçın: Çok fazla paketlenmiş ürünlerden almayın. Böyle ürünler aldığınızda atık maddeyi çöpe atacaksınız ve bu da katı atık sahalarını doldurarak çevreyi kirletecektir. Ayrıca insanları da böyle ürünler almamaları için uyarın.
9. Programlanabilir Bir Termostat Kurun: Programlanabilir bir termostat çok pahalı değildir ve fiyatı da tasarruf ettiğiniz enerjiden tahsis edilir. En kolay ve en uygun maliyetli tavsiye basitçe termostatınızı kışın 1 derece düşük ve yazın da 1 derece fazla ayarlamanızdır. Kışın termostatınızı 2 derece düşürün. Evinizi fırına çevirmek yerine birkaç parça fazla giyinin.
10. Işıkları Kapat: Tabii! Eğer odayı kullanmıyorsanız, ışıkların yanması için bir sebep yoktur.
11. Elektrikli Cihazlarınızı Kapatın: Birkaç gün evde değilseniz tüm elektrikli cihazlarınızı kapatın. Elektronik araçları gereksiz kullanmamak sadece yakıt tasarrufu (elektrik elde ettiğimiz kömür) sağlamakla kalmayıp araçlarınızın ömrünü de uzatacaktır.
12. Bir Ağaç Ekin: Ağaç ekmek küresel ısınmayı azaltmada diğer tüm metotlardan daha fazla yardımcı olabilir. Ağaçlar fotosentez sırasında hem oksijen veriyorlar hem de küresel ısınmanın ana kaynağı olan karbondioksiti alıyorlar.
13. Temiz Yakıt Kullanın: Elektrikli arabalar, akıllı arabalar, bitkisel yağ ile hareket eden arabalar yenilenebilir enerjiyi kullanmada çok güzel örneklerdir. Bu ürünleri sağlayan şirketler diğer ana akım üretim şirketlerinin dönüşümüne yardımcı olacaklardır.
14. Yenilenebilir Yakıt Seçeneklerini Araştırın: Eğer elektrikli araç alamıyorsanız, mümkün olduğunca en temiz benzini alın. Araba alırken yenilenebilir yakıt sağlama seçeneklerini iyice araştırın. Şimdi çok pahalı ama ileriyi düşünmelisiniz.
15. Enerji Tasarrufu Yapın: Daha az tükettiğinizde, daha az karbondioksit atmosfere salınacaktır. Termostatınızı ayarlamak, akıllı telefonunuzu kullanmak ya da kullandığınız lambanın türünü değiştirmek iyi bir başlangıçtır.
16. Klimadaki ve Ocaktaki Filtreleri Değiştirin: Eğer değiştirmiyorsanız hem enerjiyi boşa harcıyorsunuz hem de kirli havayı soluyorsunuz. Kirli bir hava filtresini temizlemek yılda bir iki kilogram karbon dioksitin salınmasını engelleyebilir.
17. Çevreyi Koruyun: Çevre koruyucu ürünler kullanmak hem para biriktirmenize hem de enerjiden tasarruf etmenize yardımcı olacaktır.
18. Arabanıza Düzenli Olarak Bakım Yaptırın: Düzenli bakım aracınızın düzgünce işlemesini ve daha az karbon dioksit salmasını sağlayacaktır.
19. Telefonunuza Dünyayı Koruma ile İlgili Uygulamalar İndirin: Kil-Ur-Watts ve Wiser EMS gibi uygulamalar hem enerji maliyetini hesaplamaya hem de enerji ve paradan tasarruf etme yollarını ve araçlarını sağlamaya yardımcı olacaktır.
20. Suyu Koruyun: Bu çok sıkıcı ama önemli bir ipucudur. Dişini fırçalayan milyonlarca Amerikalının harcadığı su ile temiz içme suyu olmayan 23’ten fazla ülkeye su sağlayabilirdik. Unutmayın yer altından su çekmek ve filtrelemek enerji harcatır.
Hızlıca 5 dakikalık duşlar almak enerjiden büyük oranda tasarruf sağlayacaktır. Kullanılan duş başlığının tipi de küresel ısınmayla mücadelede önemlidir. Banyo yapmak yerine duş alın. Duşlarda banyolarda kullanılandan %25 daha az su kullanılır. Bu bir yıl boyunca tasarruf edilmiş yüzlerce litre su anlamına gelir.
21. Arabanızı Boşta Çalıştırmayın: Dışarısı buz gibi olabilir ama arabanız karda gömülü olmadığı sürece arabanızı normal bir şekilde çalıştırın. Isınması zaman alabilir ama dünya sadece sizin etrafınızda dönmüyor.
22. Daha Az Hamburger Tüketin: Karbondioksitin yanı sıra havaya salınan metan gazı da küresel ısınmaya sebep olur. Saniyede tüketilen et ile metan salan inekler etobur beslenme şeklimiz ve milyarlarca dolarlık et endüstrimiz küresel ısınmayı çok etkiler.
23. Kıyafetlerinizi Kurutmak İçin İpe Asın: Büyükanneniz gibi yapın. Zaten, çoğu kıyafet kurutucuya konulmamalı.
24. Doğal Beslenin: Doğal beslenmenin yararlarının yansıra işlenmiş besin üreten fabrikaların enerji masrafının da azalması önemlidir.
25. Bisiklet Sürün: Bisiklet sürmek sağlıklı olduğu gibi atmosfere salınan CO2‘nin de miktarını azaltır. Yürümek küresel ısınmayı azaltmanın bir diğer kolay yoludur.
26. Havlu Peçete Yerine bir Mutfak Bezi Kullanın: Havlu peçeteler boşa harcanmış enerji dışında bir şey üretmezler. Ağaç tüketiminin yanı sıra fabrika kirliliğini de bir düşünün.
27. Havluları Yeniden Kullanın: Havluları birkaç kullanımdan sonra yıkamak yerine kurumaya bırakın.
28. Tekerleklerinizi Sık Sık Kontrol Edin: Arabanızı kullanacaksanız lastiklerin düzgün bir biçimde şişirildiğinden emin olun. Eğer değilse aracınız daha fazla yakıt tüketecektir ki bu da atmosfere daha fazla CO2 salınmasına sebep olacaktır. Motorunuzu iyi koruyun ve arabayı agresif bir şekilde sürmeyin. Agresif sürüş ve sık sık fren yapmak aracınızın motorunu zorlar ve kilometre performansını azaltabilir.
29. Öğle Yemeğinizi Plastik Bir Kapta Yanınıza Alın: O kâğıt paketleri her attığınızda fabrikada daha fazla kâğıt paket üretilmeye devam ediliyor.
30. Su Isıtıcınıza Yalıtım Yaptırın: Su ısıtıcınızdaki enerji daha yoğun tutularak havaya daha az enerji salınır. Bu hem dünyaya hem de cüzdanınıza iyi gelir.
31. Enerji Bilançonuzu Sorun: Ev enerji bilançonuzu ölçen bir şirketi arayın ve çok fazla enerji tüketen ve hiç enerji tasarrufu yapılmayan alanların tespiti için evinizin bilançosunu isteyin.
32. Küresel Isınma Topluluğunun Bir Parçası Olun: Diğer insanlarla bağ kurmak her zaman dünyadaki etkimiz konusunda daha bilinçli olmamızı sağlar. Ulusal İklim Değişikliği Forumu ve Küresel İnsani Forumu fark yaratma konusundaki son bilgileri, istatistikleri ve çabaları bilmek açısından iyidir.
33. Ağaç Dikme Gününü ve Dünya Gününü Gerçekten Kutlayın: Bu günlerin geçtiğini hepimiz duyuyoruz ama ne ile ilgili olduğunu anlamıyoruz. Bir ağaç ekin, çöpleri toplayın ya da bir foruma katılın.
34. Payınızın Farkında Olun: Parmaklarınızın ucundaki teknoloji sayesinde dünyayı korumak için ne yapılması gerektiğini öğrenmek artık çok kolay. Daha az CO2 salımı için ilk adım payınızın farkında olmaktır.
35. Farkındalığı Yayın: İnsanları küresel ısınma, sebepleri ve sonuçları konusunda sürekli eğitmeye çalışın. Onlara dünyayı korumak için üstlendikleri rolün çevre için ne kadar iyi olacağından bahsedin. Arkadaşlarınıza, akrabalarınıza ve komşularınıza bilgi paylaşımını sağlayacak fırsatları bulun ve programlar ayarlayın.
Sadece biraz daha düşünceli olarak, her birimiz küresel ısınmayla mücadelede bir rol üstlenebiliriz. Bu basit ipuçları dünyayı gelecek kuşaklar için korumaya yardımcı olacaktır. Böylece bilim insanları gezegendeki yaşamın devam edebilmesi için uzay zaman sürekliliğini tanımlamak zorunda kalmayacaklar.
Kaynak Metin:
https://www.conserve-energy-future.com/StopGlobalWarming.php
