Patagonya’da Yeni Bir Yırtıcı Dinozor Türü Keşfedildi!
Yazan: David Nield
Çeviren: Mehmet Emin Köse
Düzenleyen: Ümit Sözbilir
Özet: Arjantinde gerçekleştirilen kazılarda Paleontoglar yeni bir dinozor türünü gün yüzüne çıkardılar. Bu türe latince Llukalkan aliocranianus adı verilmiş ancak bilim insanları aynı zamanda bu türe “korkuya neden olan” da demeyi tercih ediyorlar. Bu yeni keşfedilen dev yırtıcı üyesi olduğu abelisauridae ailesinin diğer üyelerinden önemli fizyolojik ve anatomik özellikleriyle ayrılmaktadır.
Arjantin’de gerçekleştirilen kazıda daha önce keşfedilmemiş bir dinozor türü ortaya çıkarıldı. Tiranozor’a (tyrannosaur) benzeyen bu yırtıcıya diğerleri gibi uygun bir isim verildi: Llukalkan aliocranianus ya da “korkuya neden olan”.
Bir fil kadar uzun süre büyüyebilen, keskin dişleri ve güçlü bir ısırığı olan L. aliocranianus, kuşkusuz Geç Kretase döneminde karşısına gelen diğer canlılar için korkutucu bir görüntü oluşturuyordu. Neyse ki bu süreç yaklaşık 66 milyon yıl önce son buldu.
Bu yeni tür abelisauridae ailesine ait olup ailede bulunan diğer dokuz türe kıyasla muhtemelen daha iyi bir duyma becerisine sahipti. Ayrıca araştırmacılar oldukça büyük pençelere ve keskin bir koku alma duyusuna da sahip olduğunu belirtiyorlar.
Arjantin Ulusal San Luis Üniversitesinden Paleontolog Federico Gianechini, “Bu, özellikle önemli bir keşif çünkü abelisauridlerin çeşitliliğinin ve bolluğunun sadece Patagonya’da değil dinozorların yok olduğu (alacakaranlık) dönemde yerel alanlarda da dikkate değer olduğunu gözler önüne seriyor.” diyor.
Patagonya ve eski süper kıta Gondwana’nın diğer bölgeleri (Afrika, Hindistan, Antarktika, Avustralya ve Güney Amerika’ya ayrılan bölgeler) abelisauridlerin dolaştığı yerlerdi. Kısa ön kolları onlara Tyrannosaurus rex‘e benzer bir görünüm verirken, alışılmadık derecede kısa ve derin kafatasları vardı. Çoğunda çıkıntı, yumru ve boynuz yataklarıyla gözlemlenen bu özel dinozorun kafasında Gila canavar kertenkelesine benzer çıkıntılar mevcuttu.
Ayrıca araştırmacılar, L. aliocranianus‘un başka bir abelisaurid olan Viavenator exxoni ile aynı zamanda dünyanın aynı bölümünü paylaştığını belirlediler.
Arjantin’deki Patagonya Jeoloji ve Paleontoloji Enstitüsünden Paleontolog Ariel Mendez, “Bu dinozorlar yeni evrimsel yollar deniyor ve tamamen yok olmadan önce hızla çeşitleniyorlardı.” diyor.
“Korkuya neden olan”a ait fosilleşmiş kalıntıların bir kısmı, abelisauridler arasında benzersiz bir kafatasını içeriyor: orta kulak bölgesinde, timsah benzeri işitme duyusuna yardımcı olan küçük bir hava dolu arka sinüs mevcuttur.
İşitme organındaki bu yapı, özellikle yırtıcı kimliğinin daha iyi şekilde evrimleşmesine olanak sağlamış olabilir. Araştırma ekibi, hem L. aliocranianus hem de V. exxoni‘nin zamanının en tehlikeli et yiyicileri arasında olduğunu da ekliyorlar.
Yaklaşık 80 milyon yıl öncesine ait bölgede bulunacak daha çok şey olması muhtemeldir. Bu aralık ailenin bu bölümünü oluşturan abelisauridler ve furileusaurlar (sert sırtlı kertenkeleler) için elverişli bir dönem gibi görülüyor.
Gianechini, “Bu keşif aynı zamanda, henüz bulamadığımız muhtemelen daha fazla abelisaurid olduğunu, bu nedenle başka yeni türler arayacağımızı ve furileusaurlar ile arasındaki ilişkiyi daha iyi anlayacağımızı gösteriyor.” diyor.
