Bilim İnsanları İnsan Kanında İlk Kez Mikroplastik Buldu

Yazan: Daniel T Cross

Çeviren: Aybüke Er

Düzenleyen: Ümit Sözbilir

Özet: Hollanda Sağlık Araştırma ve Geliştirme Merkezi ve Common Seas tarafından desteklenen bir çalışmada, insan kanında ilk kez mikroplastik bulundu. Araştırmacılar bu plastiklerin kana çeşitli yollardan girebileceğini belirtirken bu konuda daha fazla çalışma yapılması gerektiği çağrısında bulundular.

Bilim insanları insan kanında ilk defa mikroplastik keşfetti ve aynı zamanda deniz, tatlı su sistemleri ve toprak birçok yerde bulunan bu küçük parçacıkların organlara da girebileceği konusunda uyardılar.

Genellikle gözle görünmeyen küçük plastik parçaları hava, toprak ve besin zincirinde ayrıca en derin okyanuslardan en yüksek dağlara kadar neredeyse Dünya’nın her yerinde çoktan bulunmuştu.

Hollanda’da 22 farklı sağlıklı gönüllüden alınan kan örnekleri incelendi ve bunların yaklaşık %80’inde mikroplastik bulundu. Çalışma, 24 Mart 2022’de Environment International’da yayımlandı.

Kan örneklerinin yarısında, içecek şişeleri yapmak için yaygın olarak kullanılan PET plastiğinin izlerine rastlanırken üçte birinden fazlasında ise tek kullanımlık gıda ambalajları ve diğer birçok ürün için kullanılan polistiren vardı.

Amsterdam’daki Vrije Üniversitesinde ekotoksikolog olarak görev yapan Dick Vethaak, “İlk defa insan kanında bu tür plastikleri tespit edip ölçebildik.” dedi.

Dick Vethaak Fransız Basın Ajansı (AFP)’na yaptığı açıklamada, “Bu çalışma vücudumuzda plastik bulunduğunun kanıtıdır.” dedi ve “Bu maddeler vücudunuzda nereye gidiyor? Ortadan kaldırılabilir mi? Vücuttan dışarıya atılır mı? Veya belirli organlarda tutuluyor ve belki birikiyor mu? Hatta kan-beyin bariyerini geçebiliyor mu?” sorularına cevap bulmak için sağlığı nasıl etkileyebileceği konusunda daha fazla araştırma yapılması çağrısında bulundu.

Çalışma, mikroplastiklerin vücuda hava, su ve yiyecek gibi çeşitli yollardan girebileceği gibi belirli diş macunları, dudak parlatıcıları ve dövme mürekkebi gibi ürünlerle de girebileceğini gösterdi. Ayrıca araştırmacılar bu mikroplastiklerin kan dolaşımı aracılığıyla diğer organlara taşınabileceğinin bilimsel olarak mümkün olduğunu söylediler.

Vethaak ayrıca çalışmasının henüz tespit edemediği farklı türde mikroplastiklerin de kanda bulunabileceğini söyledi. Örneğin, numune almak için kullanılan iğnenin çapından daha büyük parçacıkları tespit edemediklerini söyledi. 

Çalışma, Hollanda Sağlık Araştırma ve Geliştirme Merkezi ve plastik kirliliğini azaltmayı amaçlayan İngiltere merkezli Common Seas tarafından finanse edildi.

İngiltere Ulusal Okyanus Bilimi Merkezinde insan kökenli kirlilik uzmanı olarak çalışan Alice Horton, çalışmanın kanda mikroplastik olduğunu kesinlikle kanıtladığını söyledi.

Alice Horton, Science Media Center’a yaptığı açıklamada, “Bu çalışma, plastik parçacıklarının sadece çevreye yayılmadığını aynı zamanda vücudumuza da yayıldığını gösteren kanıtlara katkıda bulunuyor.” dedi.

Portsmouth Üniversitesinde biyokimya ve çevre kirliliği doçenti olan Fay Couceiro, “Örneklem sayısının küçük olmasına ve katılımcıların maruz kalma seviyelerinin veri eksikliğine rağmen çalışma güçlü ve incelemeye değerdir ve kan vücudumuzun tüm organlarını birbirine bağlar. Eğer kanımızda mikroplastikler varsa içimizde herhangi bir yerde olabilir.” dedi ve daha fazla araştırma yapılması için çağrıda bulundu.