BioNTech’in Kanser Aşısı Adayı BNT111, Faz II Çalışmasına Giriyor
Yazan: Çisem Özge Biçer
Düzenleyen: Ümit Sözbilir
Özet: BioNTech biyoteknoloji şirketi, bağışıklık sistemini kanser hücrelerine karşı harekete geçirmek üzere tasarladığı BNT111 adlı mRNA temelli kanser aşısı adayının, Libtayo® adlı bir tür kanser ilacı ile birlikte kullanımının faz II çalışmasına girdiğini ve aşının ilk defa bir gönüllüye verildiğini duyurdu.
Bağışıklık sistemi, vücudun her türlü “yabancı”ya tepki göstermesini ve böylece sayrılayıcı unsurlara karşı korunmasını sağlar. Kanser hücreleri, sayrılayıcı unsurlardan olsalar da hem vücut hücrelerinden köken aldıkları hem de yüzeylerinde kimi moleküller taşıyarak bağışıklık sistemine karşı görünmez olmak adına yöntemler geliştirdikleri için vücut kanser hücrelerini yeteri kadar “yabancı” gibi algılayamaz ve bu hücrelere karşı etkin bir bağışıklık tepkisi gösteremez.
Regeneron ve Sanofi tarafından geliştirilip “Libtayo®” adıyla satışa sunulan cemiplimab, piyasada hâlihazırda bulunan bir tür kanser ilacı olup kanser hücrelerinin bağışıklık sisteminden kaçma yöntemlerini hedef alır. Tıpkı diğer yeni nesil bağışıklık ilaçları gibi Libtayo® da her ne kadar etkin bir ilaç olsa da hastaların kayda değer bir kısmının henüz bu tür kanser ilaçlarıyla yapılan tedavilere yanıt vermiyor oluşu birleşik kanser bağışıklık tedavileri arayışına sevk ediyor.
Yeni nesil kanser bağışıklık ilaçlarına dair çalışmalar yaklaşık yirmi yıldır sürdürülürken küresel salgın süresince topluma adını duyuran BioNTech biyoteknoloji şirketi, “BNT111” adlı mRNA temelli bir kanser aşısı geliştirmeye başladı. Bağışıklık yanıtı tetiklemek üzere tasarlanan BNT111, saldırgan bir tür cilt kanseri olan melanomun bağıştırıcı proteinlerinin şifrelerini taşıyan 4 ayrı set mRNA ihtiva ederken bu mRNA’ları sindirim sisteminden ve dalağın yıkıcı etkilerinden korumak adına çift katlı yağ tabakasından oluşan bir nevi kesecik olan lipozom içerir.
Melanoma sahip 89 gönüllü hasta ile yapılan faz I çalışmasında güvenilirliğini ve öncül etkinliğini ispatlayarak sunduğu olumlu sonuçlara dayanan BNT111, faz II çalışmasında Libtayo® ile birlikte değerlendirilecek. Bu faz II çalışması, melanomun üçüncü veya dördüncü evresine sahip cerrahî müdahalede bulunulamayan 120 yetişkin gönüllü ile yapılmaya başlanacak olup ilerleyen süreçte çalışmaya yeni gönüllüler de dâhil olacak.
Çalışmada gönüllülere BNT111 ve Libtayo hem birleşik hem de ayrı ayrı verilecek olup gönüllüler dâhil olmak üzere çalışmaya katılan herkes hangi gönüllüye hangi ilacın hangi dozda verileceğini biliyor olacak. Girişimsel olacak çalışma 2021 itibarıyla başlamış olup bir yılın sonunda birincil sonuçların, iki yılın sonunda çalışmanın sonuçlarının elde edilmesi bekleniyor.
Küresel salgın sürecinde Pfizer ortaklı ürettiği COVID-19 aşılarından biri olan Comirnaty® ile mRNA temelli aşıların taşıdıkları gizli gücü ortaya çıkaran BioNTech; baş ve boyun kanserleri için geliştirdiği BNT113, çoklu katı tümörler için geliştirdiği BNT122 gibi kanser aşısı adaylarının da bu yıl içinde orta evreli çalışmalara geçmesini hedefliyor.
BioNTech biyoteknoloji firmasının eş kurucusu ve aynı zamanda baş tıbbi sorumlusu olan bağışıklık bilimci Dr. Özlem Türeci, “Kanserin küresel bir sağlık tehdidi olduğunu ve hatta mevcut küresel salgından daha da kötü olduğunu unutmamalıyız.” diyerek kanser çalışmalarının önemini temellendiriyor.
Dünya Sağlık Örgütü tarafından “küresel yük” olduğu belirtilen kanser, günümüzde dünya çapında başlıca ölüm nedeni olarak gösteriliyor. Bu durum, kanser araştırmalarının öneminin gittikçe arttığını gözler önüne seriyor. BNT111 gibi amacı vücudun kansere karşı daha güçlü ve daha hassas bağışıklık tepkisi göstermesini sağlamak olan bir aşı, modern tıp adına köşe taşı olabilir.
