Yazan: Jeff Grabmeier
Çeviren: Arda Durer
Düzenleyen: Esranur Maral
Özet: Araştırmacılar, okul öncesi çocukların bulundukları ortamdaki sahnelerden çok nesnelere odaklandığını belirtiyor.
Bir resim hayal edin, geniş bir dağ manzara sahnesi olsun ve önünde de bir kedi bulunsun. Daha sonrasında sadece dağları hatırlayın. Bir yetişkin için bu çok da zor olmamalı. Ancak yapılan yeni çalışma, okul öncesi çocukların dağa dikkat etmeleri söylendiğinde bile kediye odaklandığını ve ardından aynı dağı tanıyamayacağını gösteriyor.
Ohio Eyalet Üniversitesinde psikoloji alanında doktorasını tamamlamış ve çalışmanın başyazarı Kevin Darby, “Küçük çocukların görevleri sahneye bakmak olsa bile sahnelerden çok nesnelere dikkat etmeye eğilimli olduklarını gösteriyor.” dedi.
Şu anda Virginia Üniversitesinde psikoloji alanında doktora sonrası araştırmacı olan Darby, “Çocuklar, onlara söylediklerimizle ilgisi olmayan nesneleri görmezden gelmekte gerçekten zorlandılar.” dedi.
Çalışma geçtiğimiz günlerde Child Development dergisinde yayımlandı.
Ohio Eyaletinde psikoloji alanında profesör olan ortak yazar Vladimir Sloutsky, çocukların sahnelere odaklanamayacağını söyledi. Ortamda ilgiyi dağıtacak bir nesne olmadığında sahnelere odaklanabilirler.
Sloutsky, “Bulgularımız, çocukların ilgisiz nesneleri filtrelemekte başarısız olduklarını ve ilgili sahnelere odaklanmadıklarını gösteriyor.” dedi.
Çalışma kapsamında ortalama 5 yaşında olan 69 çocuk ile 80 yetişkin bulunuyordu.
Katılımcılara ilk önce sahnenin (plaj, sokak, ofis, dağ veya mutfak) üzerine yerleştirilmiş bir nesnenin (ağaç, kedi, araba veya insan) fotoğrafı gösterildi. Ardından nesne veya sahneyi hatırlamaları söylendi.
Sonrasında onlara daha fazla nesne ve sahne içeren bir dizi fotoğrafı gösterdiler ve ilk fotoğraftan hatırladıkları sahneyi veya nesneyi tekrar görüp görmediklerini belirtmeleri söylendi.
Yetişkinler ilgili nesneyi veya sahneyi tekrar gördüklerinde hatırlama konusunda çok az sorun yaşadılar. Ancak çocuklar ikinci fotoğrafta görünen bir sahneyi hatırlamakta zorlandılar.
Darby, “Bir çocuğa sahildeki bir ağacı gösterip sahili hatırlamasını söyleseydik bunu yapamazlardı.” dedi. “Çocuk, plajın önünde bir araba resmi gördüğünde arabaya dikkat edecek ve sahili tanımayacak.”
Peki çocuklar neden nesnelere daha çok dikkat ediyor? Bu çalışma, bu soruyu açıklayamasa bile araştırmacılara göre diğer çalışmalar bazı mantıklı açıklamalar sunuyor.
İlk olarak Darby şunları söylüyor, “Nesneler, bebeklik döneminden başlayarak ebeveynlerin verdikleri oyuncaklara kadar gelişimin erken dönemlerinde odaklanılması gereken ana şeylerdir. Siz küçükken görsel olarak çok fazla alan kaplarlar ve onları elinizde tuttuğunuzda odaklanmanız kolay olur.”
Ayrıca nesneler dil gelişiminde büyük rol oynar. Çocukların öğrendiği ilk kelimelerin çoğu nesneler için bir etiket niteliğindedir.
Araştırmacılar, çocukların beyin gelişimi sırasında beyindeki nesne tanımayı destekleyen bölgelerin sahne tanımayı destekleyen bölgelerden daha erken geliştiğine dair kanıtlar olduğunu söyledi.
Çalışma, Ulusal Sağlık Enstitüsü ve Kanada İnovasyon Vakfı tarafından desteklendi.
Diğer ortak yazarlar ise Macau Üniversitesinden Sophia Deng ve Toronto Üniversitesinden Dirk Walther’dır.
