Yazan: Alfredo Carpineti
Çeviren: Şule Selçuk
Düzenleyen: Ceren Mısır
Özet: Dünya’ya boyutu ve atmosfer özellikleri açısından benzetilen Venüs’ün şimdi de geçmişte bolca su bulundurma ihtimali üzerinde duruluyor. Venüs’ün bulutları doğrudan görüntü almamızı engelliyor ve volkanik olaylar yüzeyinin şeklini değiştirdiği için radar gözlemleri de işe yaramıyor. Bir okyanusun var olduğunu doğrulamak için daha çok çalışma gerekiyor. Ancak muhtemelen milyarlarca yıl önce Venüs, Dünya ve Mars; suyu olan mavi gezegenlerdi.
Venüs, uzun zamandır Dünya’nın ikizi olarak düşünülüyor. Boyut olarak Dünya ile aynı, yoğun bir atmosferi var ve çalışmalar geçmişte gezegenin su bakımından zengin olduğuna işaret ediyor. Suyun varlığı gezegenin yaşama elverişli olduğunu göstermemekte ancak suyun, kayalık gezegenlerin evriminde önemli bir rolü olabileceğini belirtiyor.
Journal of Geophysical Research Planets‘te yayımlanan bir çalışmada [1] araştırmacılar, Dünya benzeri gezegenlerdeki su buharı ve karbondioksit gibi uçucu maddelerin etkilerinin detaylı simülasyonlarını oluşturdular. Araştırmacılar, yıldızlardan uzaklıklarını ve moleküllerin miktarını değiştirerek bir gezegende okyanus oluşup oluşmadığını öngörecek bir algoritma yarattılar ve Venüs gereken bütün özellikleri taşıyor.
Tabii ki bahsedilen bugünün Venüs’ü değil. Venüs şu an yüzeyindeki 90 bar atmosfer basıncı ve ortalama 462°C sıcaklığı ile cehennem gibi bir yer. Yüksek basınç ve sıcaklık, sera etkisindeki büyük artıştan kaynaklanmaktadır. Ancak Venüs geçmişte çok daha farklı bir gezegendi.
Çalışmaya göre; antik Venüs, ciddi büyüklükte bir okyanusun oluşumuna uygun bir ortama sahipti. Okyanusun oluşumu için Venüs’ün, Dünya’nın okyanuslarındakinin %30’u kadar su buharına ihtiyacı vardı.
Su buharı ve karbondioksit gezegenin eriyik fazı sırasında kayaçlar tarafından açığa çıkarılmış olabilir. Zaman geçtikçe kayalardan daha fazla gaz açığa çıkmış ve gezegen soğumuş olabilir. Araştırmacılar, bir yıldızın gezegene verebileceği enerji miktarını göz önüne alarak, soğumanın tam olarak doğrusal gerçekleştiğini düşünmüyorlar ancak yıldız ve gezegen arasındaki mesafe dikkate alınarak basitleştirme yapılabilir. Bu durum, elementlerin başlangıçtaki miktarları ile birleşince okyanusun formülünü veriyor.
Simülasyonlara dayalı olarak yapılan diğer çalışmalar [2] Venüs’ün 715 milyon yıl öncesine kadar bir okyanusa sahip olmuş olabileceğini belirtiyor. Ancak şu anda bu hipotezi destekleyecek güçlü gözlemlere sahip değiliz.
Venüs’ün bulut katmanı, doğrudan görüntü alabilmemiz için fazla kalın. Ayrıca güçlü volkanik olaylar sebebiyle yüzeyi tamamen yeniden şekillendiği için radar gözlemleri de hiç yardımcı olmuyor. Bir okyanusun var olduğunu doğrulamak için daha çok çalışmaya ihtiyaç var. Yine de, milyarlarca yıl önce de olsa, Venüs, Dünya ve Mars suya sahip mavi gezegenlerdi.
Konuyla alakalı diğer yazılarımız
Venüs Keşfinde Zeplinler ve Bulut Şehirleri
