Grönland’da Hızlı Buzul Erimesinin Bir Nedeni Keşfedildi
Yazar: Brian Bell
Çeviren: Atakan Şahin
Düzenleyen: Ümit Sözbilir
Özet: Kuzeybatı Grönland’daki Petermann Buzulu’nda yürütülen araştırmada, Kaliforniya Üniversitesindeki ve NASA’nın Jet İtki Laboratuvarı’ndaki (JPL) araştırmacılar, buz ve okyanusun daha önce görülmemiş bir etkileşim biçimini ortaya çıkardılar. Buzul bilimcilere göre bu bulgular, iklim topluluğunun kutup buzullarının erimesinden kaynaklanan gelecekteki deniz seviyesi artışının büyüklüğünü hafife aldığı anlamına gelebilir.
Kaliforniya Üniversitesindeki NASA ekibi, üç farklı Avrupa görevinden alınan uydu radar verilerini kullanarak Petermann Buzulu’nun karadan kopan ve okyanusta yüzmeye başlayan zemin hattının gelgit dönütleri sırasında önemli ölçüde kaydığını ve bu kaymanın sıcak deniz suyu girişine ve buzun hızlıca erimesine neden olduğunu ortaya koydu. Araştırma, Proceedings of the National Academy of Sciences adlı dergide yayımlandı.
Kaliforniya Üniversitesinde Yer Sistem Bilimi alanında uzman yardımcısı ve NASA doktora sonrası araştırmacısı olan, makalenin başyazarı Enrico Cicari, “Petermann Buzulu’ndaki zemin hattını, bir hat yerine bir ‘alan’ olarak tanımlamak daha doğru olabilir çünkü bu alan gelgitler gerçekleşirken 2 ile 6 kilometre arasında hareket eder. Bu, sert bir zemin üzerindeki zemin hatları için beklenenden çok daha büyük bir harekettir.” dedi.
Cicari; geleneksel görüşün, okyanusa ulaşan buzulların altındaki zemin hatlarının gelgit döngüleri sırasında hareket etmediklerini ve buz erimesi yaşamadıklarını savunduğunu dile getirdi. Ancak yeni çalışma gösteriyor ki ılık okyanus suyu hâlihazırda var olan buzul altı kanallardan buzulların altına giriyor ve en yüksek erime oranlarına zemin hatlarında rastlanıyor.
Araştırmacılar, Petermann Buzulu’nun zemin hattının 2016 ile 2022 yılları arasında yaklaşık 4 kilometre geri çekilmesiyle ılık okyanus suyunun buzulun alt tarafında yaklaşık 205 metre derinliğinde bir oyuk açtığını ve bu oyuğun 2022 yılı boyunca orada kaldığını belirtti.
Makalenin yazarlarından, NASA Jet İtki Laboratuvarı araştırmacısı ve Kaliforniya Üniversitesi Yer Sistem Bilimi Profesörü Eric Rignot, “Bu tip buz ve okyanus etkileşimleri, buzulları okyanus ısınmasına karşı daha da hassas yapıyor. Bu etkileşimler modellemelere dâhil edilmemiştir ve eğer dahil edecek olursak modellemelerdeki deniz seviyesi artışını %200’e kadar arttıracaktır. Üstelik bu sadece bahse konu Petermann Buzulu için değil Kuzey Grönland’ın büyük bir kısmını oluşturan tüm buzullar ve hatta tüm Antarktika için geçerlidir.” dedi.
PNAS’ta yayımlanan makale, Grönland buz tabakasının son birkaç on yılda okyanusa milyarlarca ton buz kaybettiğini ve kaybın çoğunun Dünya’nın değişen ikliminin bir ürünü olan yeraltı okyanus sularının ısınmasından kaynaklandığını vurguluyor. Rignot’a göre okyanus suyuna maruz kalmak, buzul cephesindeki buzu hızlı bir şekilde eritir ve buzulların zemin üzerindeki hareketlerine karşı direncini aşındırarak buzun denize daha hızlı kaymasına neden olur.
Ciraci’nin araştırması NASA Jet İtki Laboratuvarı Doktora Sonrası Programı tarafından desteklendi. Çalışmaya; Kaliforniya Üniversitesinden Bernd Scheuchl yardımcı araştırmacı olarak, Finlandiya ICEYE Programından Valentyn Tolpekin ve Michael Wollersheim, Çin Tongji Üniversitesinden Lu An, Houston Üniversitesinden Pietro Milillo, Alman Havacılık ve Uzay Merkezinden Jose-Luis Bueso-Bello ve İtalya Uzay Ajansından Luigi Dini katkı sağladılar.
