Çeviren: Bensu Topkül
Düzenleyen: Ümit Sözbilir
Özet: Halofuginon, Çin tıbbında sıtma tedavisinde kullanılan doğal bir bileşiktir. Yeni bulgulara göre kilo vermenin de anahtarı olabilir. Yapılan araştırmalar bu bileşiğin iştahı azaltan ve metabolizmayı düzenleyen GDF15 ve FGF21 proteinlerini artırarak kilo kaybını ve metabolik sağlığı desteklediğini göstermektedir.
Giriş
Araştırmacılar, geleneksel Çin tıbbında sıtma tedavisinde uzun süredir kullanılan bir birleşik olan halofuginonun vücut ağırlığını önemli ölçüde azaltabileceğini ve metabolik sağlığı iyileştirebileceğini keşfettiler. Halofuginon, kilit metabolik düzenleyicileri artırarak kilo verme vaadi gösteriyor. Aşırı kilo ve obezite hızla büyük küresel sağlık sorunları hâline geldi ve çok çeşitli ciddi hastalık riskini artırdı. Dünyanın dört bir yanındaki insanlar daha sağlıklı yaşam tarzları için çabalarken etkili kilo verme çözümlerine olan talep sürekli artıyor. Changsha bitkisinin köklerinden ve yapraklarından elde edilen doğal bir bileşik olan Halofuginon (HF), obeziteyle mücadelede yeni ve güçlü bir seçenek olarak ortaya çıkabilir.
Dichroa febrifuga Lour’un kökü olan Changshan, 2.000 yılı aşkın süredir geleneksel Çin tıbbında sıtmanın neden olduğu ateşi tedavi etmek için kullanılmaktadır. İyileştirici özellikleri yüzyıllardır bilinmesine rağmen bilim insanları HF’nin obezite ve komplikasyonları gibi güncel sağlık sorunlarında etkili olup olmadığını son zamanlarda araştırmaya başlamışlardır.
Çığır açan keşif, Shenzhen İleri Teknoloji Enstitülerinden John R. Speakman ile Çin Bilim ve Teknoloji Üniversitesinden (USTC) Jianping Weng liderliğindeki bir araştırma ekibi tarafından yapıldı: HF’nin düşünülenden çok daha fazlasını yapabilir.
Science Advances dergisinde yayımlanan çalışmaları HF’nin iki kritik proteinin seviyelerini artırdığını ortaya koydu: büyüme farklılaşma faktörü 15 (GDF15) ve fibroblast büyüme faktörü 21 (FGF21) [1]. Bu proteinler iştahı kontrol etmede ve metabolizmayı düzenlemede kilit rol oynar. Böylece vücut kütlesini azaltır ve metabolik sağlığın daha iyi olmasına katkıda bulunur.
Kilo Vermenin Arkasındaki Mekanizmalar
Çalışma, beyindeki GDNF ailesi reseptörü alfa-benzeri reseptöre (GFRAL) etki ederek gıda alımını azaltan ve kilo kaybına ulaşan “anoreksijenik faktör” olarak adlandırılan GDF15’in olduğunu buldu. Karaciğer tarafından salgılanan temel bir metabolik hormon olan FGF21, enerji tüketimini ve insülin duyarlılığını artırmakla birlikte karaciğer ve yağ dokusundaki metabolizmayı düzenleyebilmektedir.
HF’nin kilo yönetimindeki mekanizması şu şekildedir: Endojen FGF21 ve GDF15 seviyelerini artırır ve iştahı azaltır. GDF 15 ve FGF21 rekombinant protein ilaçlarına kıyasla GDF15 ve FGF21 seviyelerinin küçük moleküler ilaçlarla artırılması hasta uyumu ve maliyet açısından daha avantajlıdır.
Tutarlı Metabolik Faydalar
Bir DIO fare modeli üzerinde yapılan araştırmada vücut ağırlığının azalması ve enerji metabolizmasının artışının (FGF 21 yağ yakımını artırır) yanı sıra insülin hassasiyetini de düşürdüğü gözlenmiştir. HF’nin bu metabolik faydaları farenin cinsiyeti, uygulama yöntemi, hayvan modelinin türü (DIO fareleri, ob/ob fareleri, DIO minipigleri) ve beslenme sıcaklığından bağımsız olarak korunmuştur.
Araştırmacılar; HF’nin, stres yanıtını kullanarak GDF15 ve FGF21 üretimi ve salgısını artırdığını keşfetmişlerdir. Sırasıyla GDF15 ve FGF21’in baskılanmasıyla, HF’ye bağlı kilo kaybı kısmi olarak azaltılabilmektedir. HF aynı zamanda EPRS1 inhibitörü olduğu için kilo kaybı yine de devam etmektedir. Başka bir deneyde EPRS1’i inhibe edemeyen MAZ-negatif bileşikler kullanıldı ve deney sonucunda FGF21 ve GDF15’in seviyelerinin artmadığı ve kilo kaybının olmadığı görülmüştür. Bu sonuçlar EPRS1’in, HF’nin kilo kaybını sağlamasındaki ana mekanizması olduğuna işaret etmektedir.
Çalışma, HF ve kimyasal türevlerinin obeziteyi tedavi etmek için potansiyel yeni ilaçlar olarak umut vaat ettiğini göstermektedir. Sıtma tedavisinden obezite tedavisine kadar HF’nin disiplinler arası klinik öncesi kullanımı bir kez daha geleneksel Çin tıbbının modern ilaç araştırma ve geliştirmedeki öneminin altını çizmektedir.
