Yazan: Jillian Kubala
Çeviren: Tuba Tunç
Düzenleyen: Ümit Sözbilir
Özet: Kahvenin kökeni Arap yarımadası olarak bilinir. Türk kahvesinin tarihi, kökeni Rhazes isimli Arap doktoruna dayansa da kullanımı milattan sonra 575 yıllarına dayanır. Milattan sonra 1543 yılında Yemen’den İstanbul’a getirilen Türk kahvesi, telvesi ile ikram edilen tek kahve türüdür. İstanbul’a gelen Venedikliler tarafından 1615 yılında Venedik’e ulaşan kahve, Avrupa’nın da gözdesi hâline gelmiştir. 1645 yılında Venedik’te ilk kahvehane açılmış, Paris 1643, Londra ise 1651 yıllarında kahvehanelerle tanışmıştır. Çoğunluk tarafından bilinen ve sıcak içecekler grubunda tüketilen Türk kahvesine sağlığa etkileri açısından bakmayı düşündünüz mü?
Giriş
Türk kahvesi; şeker ve sıklıkla kakuleyle hazırlanan filtresiz, yüksek kafeinli bir kahve, türüdür. Birçok insan sabahları kendilerini uyandırmak ve gün boyu enerji artışlarını sağlamak için kahveye güvenir. Güçlü ve zengin aroma sevenler için Türk kahvesi fincandaki yeni tutkunuz olabilir. Bunun nedeni nefis lezzetle sonuçlanan benzersiz bir yöntem kullanılarak hazırlanmasıdır. Türk kahvesi oldukça yüksek kafein içeren filtresiz demleme yöntemiyle elde edilen bir kahve türüdür. Türk kahvesini içmek enerji seviyemizin artmasında, çeşitli kronik rahatsızlıkların ve iltihaplanmaların azalmasında etkileri olabilir. Bu makalede, Türk kahvesi ve olası sağlığa yararları ayrıntılı olarak ele alınmaktadır. Türk kahvesinin zihinsel sağlık, fiziksel sağlık ve kalp sağlığına olumlu etkileri olduğu yapılan birçok bilimsel araştırmayla kanıtlanmıştır. Türk kahvesinin bahsedilen faydalarından vücudumuzun ve zihnimizin en yüksek oranda verimli olarak etkilenmesi için dikkat etmemiz gereken bazı hususlar vardır. Bunlar kakule türü bazı baharatları kahveye pişirirken ekleyerek faydalanmak olabilir ancak düzenli olarak şeker ilavenize diyabet hastalığını önleme amacıyla dikkat etmemiz gerekmektedir. Eğer yüksek kafeine karşı hassasiyetiniz varsa Türk kahvesi tüketiminden kaçınmanız gerekebilir.
Türk Kahvesi Nedir?
Türk kahvesi Türkiye, İran, Yunanistan gibi ülkeler dâhil, kökeni Orta Doğu ve Avrupa ülkelerine dayanan bir kahve hazırlama yöntemi ve kahve türüdür. İnce öğütülmüş kahve çekirdeklerini suyla ve genellikle şekerle birleştirerek ve bu karışım sıvısı kaynatılarak köpüklenme aşamasına getirilene kadar pişirilerek yapılır. Türk kahvesi geleneksel olarak cezve adı verilen küçük bir bakır kapta hazırlanır ancak sıcağa dayanıklı herhangi küçük bir pişirme tenceresi de işe yarayacaktır. İstenilen sıcaklık seviyesine ulaştıktan sonra pişirilen telve ve köpükler fincanlara dağıtılır. Kahveyi filtrelemeden bırakırsak diğer hazırlama yöntemlerine kıyasla daha yoğun olur.[1]
Türk kahvesi şekersiz olarak servis edilir ancak genellikle az miktarda şekerle dahi hazırlanır. Kaküle baharatı Türk kahvesine eklenen alternatif bir pişirme ve sunum biçimidir.
Olası Faydaları
Türk kahvesi diğer kahve türleriyle kıyaslandığında daha güçlü olması sebebi ile sağlığa birçok yararı olabilir.
Burada Türk kahvesini içmek için 5 neden bulacaksınız
1. Atletik Performansı Artırabilir
Kafein; atletik ve zihinsel performansı artırabilen doğal bir uyarıcıdır.
Türk kahvesi, sporculara kısmen faydalı olabilecek oldukça yoğun miktarda kafein içermektedir. 20 atlet üzerinde yapılan bir çalışmada, kafeinli Türk kahvesi tüketen sporcuların tepki süresi ve enerji seviyelerinin kafeinsiz Türk kahvesi tüketenlere oranla performanslarına önemli ölçüde katkısı olduğu bulgusuna erişildi.[2] [3]
2. Yararlı Bileşenler İçermektedir
Filtresiz olması sebebiyle geleneksel yöntemlerle demlenen Türk kahvesi daha yüksek seviyede yararlı bileşenler içermektedir. Kahve çekirdeğindeki antioksidanlar sağlığa faydalı olan polifenoller içermektedirler. [4] Örneğin klorojenik asitlerin iltihap, kan şekeri, kolesterol seviyesi ve yüksek tansiyona olumlu etkileri gösterilmiştir. [5]
Yapılan bir çalışma, ince öğütülmüş kahve çekirdekleri kullanılarak hazırlanan kahvenin, daha kalın öğütülmüş kahve çekirdeklerinden yapılan kahveye göre daha yüksek miktarda klorojenik asit içerdiğini göstermiştir. [6]
Kahve, iltihabı azaltabilen, iltihapla savaşabilen ve kalp sağlığını destekleyebilen diterpenoidler dahil başka güçlü bileşiklerde içerir.
3. Zihinsel Gerilemeye Karşı Koruyabilir
Kafeinli kahve tüketmek beyninizi koruyabilir. Hatta nörolojik bir hastalık olan Alzheimera karşı koruyabilir. Örneğin, 29.000’den fazla kişide yapılan 11 çalışmanın gözden geçirilmesi sonucu, en çok kahve tüketen grubun Alzheimer hastalığına yakalanma riskinin %27 daha düşük olduğu bulundu. Diğer çalışmalar gösterdi ki; kahve alımı inme, Parkinson hastalığı ve bunama riskini de azaltabilir. [7] [8] [9]
4. Bazı Hastalıklara Karşı Koruyucu Etkileri Olabilir
Kahve içmek, diyabet ve kalp hastalığı gibi belirli hastalıklara yakalanma riskinizi azaltmanıza yardımcı olabilir. 18 çalışmanın gözden geçirilmesi, gün içinde tüketilen her bir fincan kahvenin, tip 2 diyabet gelişme riskini %7 oranında azalttığını göstermiştir. [10]
Başka bir çalışma, günde 3 ila 5 fincan kahvenin düzenli tüketiminin kalp hastalığı riskinde %15 oranında azalma ile ilişkili olduğunu bulmuştur. [11]
Kahve tüketimi alışkanlığı aynı zamanda depresyon, karaciğer kanseri, rahim kanseri ve karaciğer sirozu risklerinin azalmasıyla ilişkilendirilmiştir. [12]
5. Kakule Eklenmesi Daha Fazla Fayda Sağlayabilir
Türk kahvesi genellikle sağlık açısından çeşitli avantajlarla ilişkilendirilen, lezzetli bir baharat olan kakule kullanılarak hazırlanır. Örneğin kakule, iltihabı azaltmaya ve böylece kronik hastalık riskinizi düşürmeye yardımcı olabilecek güçlü antioksidanlar içerir. [13]
Sıçanlarda yapılan bir çalışma, kakule özütünün TNF-α (tümör nekroz faktörü) ve IL-6 (interlökin-6) gibi inflamatuar bileşikleri etkili bir şekilde engellediğini gösterdi. [14] Kakule ayrıca farelerde kanserle savaşmaya yardımcı olabilir ve kakule esans yağı antibakteriyel özelliklere sahiptir. [15] [16] [17] [18] [19] 
Olası Sakıncaları
Türk kahvesi sağlığa etkileyici faydalar sağlasa da bazı olası sakıncaları vardır. Sürekli olarak şekerle tatlandırılmasının sağlık üzerinde olumsuz etkisi olabilir. Ara sıra şekerli bir kahve içmek sağlığınıza zarar vermezken, herhangi bir şekerli içeceğin düzenli tüketimi obezite, yüksek trigliserit seviyeleri ve tip 2 diyabet gibi çeşitli sağlık sorunlarına yakalanma riskinizi artırabilir. [20]
Çok fazla şeker tüketmekten kaçınmak için Türk kahvesini veya herhangi bir kahveyi şeker eklemeden tüketin. Kahvenizde kakule veya tarçın gibi baharatlar ve stevia gibi şeker alternatifleri kullanmak, şeker ilave etmeden lezzetin artmasına yardımcı olabilir. [21]
Türk kahvesinin bir diğer potansiyel dezavantajı, yüksek kafein içeriğidir. Kafeinin etkilerine duyarlı olan bazı kişilerde uyku bozuklukları, kaygı ve diğer yan etkiler görülebilir. Dahası, kafein kan basıncını yükseltebilir. Bu nedenle yüksek tansiyonu olan kişiler bu sert kahve türünden sakınmak isteyebilirler. Son olarak, Türk kahvesi ve diğer filtresiz kahve türleri diterpen alkaloitler grubundaki kandaki kolesterolü ve trigliserit seviyesini artıran kafestol asidini içermektedir. [22] [23] [24] [25]
Türk Kahvesi Nasıl yapılır?
Zengin demleme sevenler Türk kahvesini denemek isteyebilir. Evde yapmak için şu basit adımları izleyin:
- İki fincan Türk kahvesi yapmak için, kahve çekirdeklerini elle veya elektrikli bir öğütücü kullanarak ince bir toz haline getirin.
- Dört tepeleme çay kaşığı öğütülmüş kahve ve istenirse şekeri bir fincan (240 ml) soğuk, filtrelenmiş su içeren küçük bir tencereye karıştırın.
- Karışımı orta-düşük sıcaklıkta ısıtın.
- Kahve cezvenin dibine çöktüğünde, fazla karıştırmamaya dikkat ederek malzemeleri birkaç defa karıştırın.
- Karışımı, kaynama aşamasından hemen önce kalın bir köpük oluşana kadar ısıtın.
- Karışımı küçük fincanlara dökün ve fazla köpüğü kahvenin üzerine dökün.
- Keyfini çıkarmadan önce öğütmelerin bardağın dibine çökmesine izin verin.
Gerekli olmamakla birlikte, kişisel damak zevkinize bağlı olarak demlemeye şeker ve kakule eklenebilir.
Sonuç
Zengin ve yüksek oranda kafein içeren Türk kahvesi, dünyanın birçok ülkesinde keyifle tüketilmektedir. Filtrelenmemiş olması sebebiyle daha yüksek kafein yoğunluğuna ve sağlığa yararları olabilecek çeşitli bileşiklere sahiptir. Bununla birlikte, kafeine duyarlı kişiler, bu özellikle güçlü kahve türünden kaçınmak isteyebilir. [26] Kahve severler için en güzel yanı ise Türk kahvesinin yapımının basit olması ve kendi mutfağınızda rahatlıkla demlenebilmesidir.
