Yazar: Tom Seymour
Çeviren: Arife Özdemir
Düzenleyen: Ümit Sözbilir
Özet: Birçoğumuz protein kaynağı olarak hayvansal ürünleri tüketmek yerine hayvansal olmayan proteince zengin diğer besin alternatiflerini araştırıyor. Yeni bir araştırma bize çevre dostu, sürpriz bir protein kaynağı buldu: Algler.
Giriş
Dünyada gün geçtikçe vejetaryen ve vegan beslenme şekilleri yaygınlaşmaktadır. Bu beslenme şekillerini kısaca şu şekilde tarif edebiliriz; Vejetaryenler, ahlaki ve çevresel nedenlerle hayvan etlerini tüketmemektedirler. Veganlar ise benzer sebeplerden ötürü hiçbir hayvansal ürünü kullanmamaktadırlar. Bu tarz beslenme şekillerinde ise en çok bilinen yanlışlardan biri de vücudun ihtiyacı olan proteini et tüketerek karşılayabileceğimiz düşüncesidir. Proteinler, büyüme, gelişme ve hücrelerin onarımı gibi sağlıklı bir hayat için gerekli olan besin öğelerindendir. Geçmişte bitkisel proteinlerin, besin değerlerinin düşük olduğu sanılıyordu. Günümüzde ise yapılan araştırmalar ile zengin protein kaynağı olabilecek alternatif besin kaynaklarına yönelinmiştir.
Protein Kaynağı Algler
Algler, güneş ışığını da kullanarak karbondioksiti potansiyel biyoyakıtlara, gıdalara, yemlere ve yüksek değerli biyoaktif maddelere dönüştüren hücre fabrikalarıdır. Mikroalgler, kuru madde hâlinde yüksek miktarda lipit (%20-80), protein (%39-71) ve diyet lifi (bazı türlerde %74,6’ya kadar ulaşan) içerir. Sahip oldukları karotenoid, karbonhidrat, sterol, vitamin, pigment, çoklu doymamış yağ asitleri, özellikle ω-3 nedeniyle ek bir besin kaynağı olarak kabul edilirler [1] [2]. Zengin protein kaynakları olan algler, besleyici içerikleri, ucuzluğu ve kolay ulaşılabilir olması ile hayvansal proteine göre daha iyi bir alternatif olmaktadır.
Exeter Üniversitesinin The Journal of Nutrition’da yayımlanan araştırmasına göre yenilebilir proteince zengin iki alg türünün, sağlıklı ve genç yetişkinlerde kasların şekillenmesine katkıda bulunmasıyla türünün ilk örneği olma özelliğini taşıyor. Bulgulara göre; bu alg türü kasların korunması ve geliştirilmesi için hayvansal proteine karşı şaşırtıcı ve sürdürülebilir alternatif bir kaynak olabilir.
Exeter Üniversitesinde araştırmacı olan Ino Van Der Heijden, “Çalışmamız; alglerin, geleceğin güvenli ve sürdürülebilir bir gıdası olabileceğini gösterdi. Her geçen gün daha fazla insan ahlaki ve çevresel sebeplerden ötürü beslenme düzeninden eti çıkartıp yerine koyabileceği hayvansal olmayan, sürdürülebilir zengin protein kaynaklarına yönelmektedir. Alternatif kaynaklara yönelmenin bir gereklilik olduğuna inanıyoruz ve bu sebeple de yaptığımız çalışmalar ile alglerin ümit verici ve alışılmışın dışında bir protein kaynağı olduğunu tanımladık.” şeklinde açıklama yapıyor.
Beslenme Şeklinin Kaslara Etkisi
Protein ve temel amino asitler bakımından zengin besinler, kaslarda protein sentezini uyarabilecek kapasiteye sahiptirler. Hayvansal proteinler, dinlenme ve egzersiz sonrası kasları protein sentezi için güçlü bir şekilde uyarmaktadır. Bununla birlikte, hayvansal protein içeren ürünler hem ahlaki hem de çevresel kaygıyla ilişkili olduğundan hayvansal olmayan ilginç ve çevre dostu potansiyel bir alternatifin algler olabileceği keşfedilmiştir. Algler, kontrollü ortamda (sıcaklık, pH, ışık, karbondioksit ve besin kaynakları) yetiştirilen çevre dostu basit yapılı, klorofil içeren mikroorganizmalardır. Bir siyanobakteri ve mavi yeşil alg olan Spirulina (Arthrospira platensis) ve bir mikroalg olan Chlorella (Chlorella vulgaris), yüksek miktarda mikro besin maddeleri ve zengince protein içermesiyle ticari olarak temin edilebilen iki mikroalgdir. Buna rağmen, spirulina (Arthrospira platensis) ve chlorella (Chlorella vulgaris)’nın insanlarda kaslardaki protein sentezini uyarma kapasitesi bilinmiyordu.
Exeter Üniversitesi araştırmacıları bilgi eksikliğini gidermek için spirulina (Arthrospira platensis) ve chlorella (Chlorella vulgaris) alımının kandaki aminoasit çözünmesinin dinlenme ve egzersiz sonrası kaslardaki protein sentezine etkisini; hayvansal olmayan, yüksek kalitede, protein açısından zengin bir gıda kaynağı olan mantar kaynaklı mikoprotein ile karşılaştırarak değerlendirmişlerdir. Rastgele seçilmiş sağlıklı ve genç 36 yetişkin çift kör deneye katıldı. Tek bacaklarını kullandıkları direnç egzersizinin ardından katılımcılar, içeriğinde mantar kaynaklı mikoprotein, spirulina ya da chlorella bulunan 25 gram protein içeren bir içecek içtiler.
Sonuçlar
Kan ve iskelet kası örnekleri; başlangıçta, beslenmeden 4 saat sonra ve egzersiz sonrası dönem esas alınarak toplandı. Bu deneyle dinlenmiş ve egzersiz sonrası dokularda kandaki aminoasit çözünmesini ve kaslardaki protein sentezi oranları değerlendirildi. Değerlere bakıldığında; protein alımı sonrasında kandaki aminoasit çözünmesinde, en hızlı yanıt spirulina tüketimi sonrasında alınmıştır. Kaslardaki protein sentezi hızı oranları artmış ancak gruplar arasında fark görülememiştir. Egzersiz sonrası kaslarda dinlenmiş kaslara kıyasla daha yüksek oranlar görülmüştür.
Bu çalışma, spirulina veya chlorella tüketiminin kaslardaki protein sentezini, hayvansal kaynaklı olmayan muadili mikoprotein ile eş değer ölçüde uyardığını gösteren alanındaki ilk örnektir.
